Kształcenie, wychowanie i opiekę dla uczniów niepełnosprawnych w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach i oddziałach, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a–c, pkt 2, 3 i pkt 4 lit. a–c, organizuje się w integracji z uczniami pełnosprawnymi w przedszkolu Szkoła Podstawowa Specjalna obejmuje opieką dzieci i młodzież w wieku od 7 do 20 roku życia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym, znacznym oraz niepełnosprawnościami Zajęcia rozwijające komunikowanie się. Klasy VII i VIII . 1. Opisujemy wiosnę. * Odpocznij chwilę w ogrodzie… * Odetchnij głęboko… * Rozejrzyj się uważnie i popatrz Jaki piękny jest wiosenny świat * Opisz to, co widzisz. Stosuj przymiotniki, którym najlepiej oddasz błękit wiosennego nieba i kolorystykę wiosennej przyrody. Zajęcia rozwijające komunikowanie się to istotna część pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Głównym założeniem każdego scenariusza zajęć opracowywanego przez nauczyciela lub terapeutę jest wsparcie w nabywaniu przez uczniów kompetencji językowych i komunikacyjnych. Tematy zajęć i sposób działań powinny więc w jak największym stopniu umożliwiać Zajęcia rozwijające komunikowanie się mają na celu rozwinięcie kompetencji komunikacyjnych, a realizacja wyżej opisanego programu pracy zakłada, że każdy uczeń osiągnie ten cel na miarę swoich indywidualnych możliwości rozwojowych. Sposoby ewaluacji: Bieżąca ukierunkowana obserwacja nauczyciela prowadzącego zajęcia Zajęcia rozwijające komunikowanie się 2 . 2 : 2 . 2 : 2 . 2 : 2 . 2 : 16; 3. Zajęcia rozwijające oddziału integracyjnego w szkole podstawowej jA2t91C. Wychowawca - pan Konrad Koźlicki (piątek) Materiały edukacyjne od wychowawcy: Zajęcia rozwijające komunikację: Klasa_II-IIIA_PDP_-_Zaje Klasa_II-IIIA_PDP_-_zaje (czwartek) Materiały edukacyjne od wychowawcy: Zajęcia komputerowe: Zajęcia logopedyczne (Kacper, Bartek) Czytanie ze zrozumieniem. Przeczytaj 2 razy krótki tekst, a później postaraj się wykonać zadania bez ponownego zaglądania do tekstu. Za Zajęcia rewalidacyjne: (środa) Materiały edukacyjne od wychowawcy: Prace użyteczne: Prace biurowe: (wtorek) Prace użyteczne: Ogrodnictwo: Prace biurowe: Arteterapia: Dzisiaj zapraszam Was do uruchomienia w większym stopniu Waszych uszu. Uszy są jak wiecie do słuchania, więc posłuchajcie pewnego utworu. Proszę odnaleźć dźwięki , które nie pochodzą z żadnego instrumentu muzycznego. Mam nadzieję, że uda Wam się je nazwać. Odpowiedzcie także proszę czy utwór wpłynął na Wasz nastrój. Powodzenia i pozdrawiam p. Konrad Religia: Witam was bardzo serdecznie! Dziś proponuję wam ostatnią katechezę w tym roku z cyklu o świętych. Dlatego dziś będzie świętych bardzo duuuuuuzo. Ale zanim przejdziemy do prezentacji o świętych proponuję zaśpiewać znaną wam piosenkę A teraz proszę usiąść wygodnie i przeczytać, co radzą wam różni święci (jeżeli będziecie mieli problem z czytaniem poproście kogoś o pomoc (będzie to dla niego dobry uczynek). Gdybyście chcieli zemną się spotkać lub macie jakieś pytania dajcie znać i na pewno się postaram z wami skontaktować na żywo on-line. Pozdrawiam bardzo serdecznie! Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Zajęcia rewalidacyjne: ZRK: Klasa_II-II Klasa_II-II (poniedziałek) Materiały edukacyjne od wychowawcy: Prace biurowe: Zajęcia komputerowe: Zajęcia rewalidacyjne: Zajęcia logopedyczne (Basia, Kasia) Czytanie ze zrozumieniem. Przeczytaj 2 razy krótki tekst, a później postaraj się wykonać zadania bez ponownego zaglądania do tekstu. Za (piątek) Materiały edukacyjne od wychowawcy: Ogrodnictwo: ZRK: Klasa_II-IIIA_PDP_-_ZRK_-Rozpoc Klasa_II-II (czwartek) Materiały edukacyjne od wychowawcy: Zajecia komputerowe: WF: Ćwiczenia na świeżym powietrzu:) Witam Was serdecznie! Pogoda sprzyja spacerom jak również ćwiczeniom na powietrzu. W związku z tym mam dla Was propozycję ćwiczeń, które możecie wykonać na podwórku, w lesie jak również w parku będąc na spacerze. Pamiętajcie, że wykonujecie tyle ile możecie i dacie radę . Pozdrawiam! Religia: Witam serdecznie! Dziś proponuję wam zapoznać się z historią świętego Pawła Oglądajcie uważnie :) Potem w zeszycie proszę wpisać temat: Święty Paweł - wielki Apostoł Chrystusa. Możecie wydrukować i pokolorować obrazek z załącznika bądź sami namalować jakąś scena z filmu o nim, a ja spróbuję zgadnąć o co w niej chodzi ;) załącznik: Pozdrawiam was serdecznie! Zajęcia logopedyczne (Kacper, Bartek) Szukanie słowa kończącego się tą samą głoską: slowa_ Zajęcia rewalidacyjne: (wtorek) Gotowanie: Dzień dobry! Kochani, przesyłam dwie karty pracy Zdrowe odżywianie- w pierwszej proszej rozwiązac zadania natomiast w drugiej jest znana Wam dobrze piramida żywieniowa. Proszę przy poszczególnych szczeblach pokarmowych podpisac i nazwac ogólnie co się w niej znajduje. karty pracy: Miłej pracy!!! Prace biurowe: Ogrodnictwo: Arteterapia: Witaj Dzisiaj zachęcam Was do wpisania w wyszukiwarce hasła: Święto Niepodległości – plakat. Następnie niech wyszuka grafikę. Możesz znaleźć tę stronę też tutaj: Przyjrzyjcie się im. Jakich kolorów jest najwięcej? Czy pojawiają się tam jakieś ważne znaki, symbole dla Polski? Dlaczego właśnie takie? Czy rozpoznajesz jakąś postać na którymś plakacie? Powodzenia i pozdrawiam p. Konrad WF: 30 prostych ćwiczeń ogólnorozwojowych i wzmacniających. Witam Was serdecznie! Dzisiaj przedstawiam Wam trening ogólnorozwojowy całego ciała. Ćwiczenia są na tyle uniwersalne, że każde z Was może dostosować ilość powtórzeń oraz czas ich 30 ćwiczeń wybierzcie przynajmniej 15, które wykonasz. Pamiętajcie o spacerach! Pozdrawiam! Religia: Witam serdecznie! Szanowni rodzice i kochane dzieci w załączniku wysyłam materiały do katechezy o Polsce - naszej Ojczyźnie, szacunek dla której jest naszym obowiązkiem według 4 przykazania "Czcij Ojca swego i Matkę swoją" Polską opiekuję się Maryja - Królowa Polski. Na każdej karcie pracy macie zadanie które należy wykonać. Pozdrawiam serdecznie! (poniedziałek) Materiały edukacyjne od wychowawcy: zadania: Elementarz Odkrywców (skan stron 14-15): Prace użyteczne: Prace biurowe: Zajęcia rewalidacyjne: Zajęcia komputerowe: Zajęcia logopedyczne (Basia, Kasia): Utrwalanie głoski [cz] w wyrazach - literowe plątaniny: (piątek) Materiały edukacyjne od wychowawcy: ZRK: Klasa_II-IIIA_PDP_-_ZRK_-_Cwiczenie_budowa (czwartek) Materiały edukacyjne od wychowawcy: zadania: Funkcjonowanie - strony podręcznika: strona 86: strona 87: Zajęcia komputerowe: Religia: Witam serdecznie! Pozostając w tematyce świętych, zapraszam was do dobrej zabawy: I ty możesz być święty! Pamiętacie, że Święty to ten który jest dobry, pomocny, cierpliwy i Dziś proponuję wam przymierzyć portret świętego. Wydrukujcie jeden z załączników, pokolorujcie, wytnijcie środek i zróbcie sobie zdjęcie jak w załączonym pliku: Jeżeli będziecie chcieli mi je wysłać będę bardzo wdzięczna aliol@ Życzę dobrej zabawy! WF: Ćwiczenia ogólnorozwojowe w domu wzmacniające całe ciało Witam! Dzisiejsze ćwiczenia można wykonać zarówno w domu, jak również na powietrzu. Zachęcam do tej drugiej formy ruchu, jeśli oczywiście pogoda na to pozwoli. Ćwiczenia mają za zadanie pobudzić całe ciało do ruchu, wzmacniają wszystkie mięśnie. 1. Zrób skłon i dotknij palcami przeciwległej stopy. Wyprostuj się i otwierając klatkę piersiową, wyciągnij rękę za siebie. Powtórz 4 razy. 2. Połóż się twarzą do podłogi. Wyciągnij ręce przed siebie, unieś klatkę piersiową nad podłoże i uginając łokcie ściągaj dłonie do tyłu. Powtórz 4 razy. 3. Zrób przysiad . Z wydechem wyprostuj się wspinając się na palce. Dla utrudnienia w dłoniach możesz trzymać hantle, lub butelkę z wodą. Powtórz 4 razy. 4. Połóż się na plecach, ugnij nogi w kolanach. Ramiona wyciągnij wzdłuż ciała lub skrzyżuj na klatce piersiowej. Z wydechem napnij pośladki i unieś miednicę do góry. Z wdechem opuść. Powtórz 4 razy. 5. Stań prosto, wciągnij brzuch, wyprostuj plecy. Z wdechem zrób krok do przodu i ugnij oba kolana pod kątem prostym. Jednocześnie wyciągnij ręce do góry. Z wydechem powróć do pozycji startowej. Powtórz 4 razy. Pamiętaj, że liczbę powtórzeń i czas wykonywania ćwiczeń możesz dostosować do własnych potrzeb i możliwości. Pamiętajcie o spacerach! Zajęcia rewalidacyjne: Zajęcia logopedyczne (Kacper, Bartek)): Układanie i opowiadanie 7-elementowej historyjki obrazkowej. Wytnij wszystkie obrazki i ułóż je we właściwej kolejności. Pamiętaj że pierwszy obrazek leży zawsze po lewej stronie. Opowiedz ułożoną historyjkę. (środa) Zajęcia z wychowawcą: Prace użyteczne: Prace biurowe: WF: Trening ogólnorozwojowy z ciężarem własnego ciała. Witam Was serdecznie! Dzisiejsze zajęcia są z udziałem wyłącznie uczniów więc zaproponuję ćwiczenia siłowe. Czy jeśli wiedziałbyś, że istnieje coś kompletnie darmowego, zawsze dostępnego niezależnie od tego gdzie jesteś czy chciałbyś tego spróbować? Na pewno tak! Rozwiązaniem jest trening z własnym ciężarem ciała! Oczywiście pamiętajcie, że wykonujecie ćwiczenia w miarę swoich możliwości, ale spróbować warto. Powodzenia! (wtorek) Gotowanie: Witajcie kochani!!! Dzisiaj przesyłam taki fajny Quiz, myślę że nie będziecie mieli problemu z zaznaczeniem poprawnej odpowiedzi. Ściskam Was mocno!!! ZRK: Klasa_II-IIIA_PDP Prace biurowe: Ogrodnictwo: Arteterapia: Witam Was. Przyjrzyjcie się pewnemu obrazowi: Ułóżcie go wg. wzoru. Dobrze jest zacząć od rogów. Powodzenia Pozdrawiam p. Konrad WF: Ćwiczenia ogólnorozwojowe na świeżym powietrzu. Witam! chcę Wam pokazać ćwiczenia w terenie. Dopóki pogoda pozwala korzystajcie ze świeżego powietrza, oderwijcie się od komputerów i laptopów! Spacerujcie i postarajcie się o poświęcenie paru minut ćwiczeniom. Powodzenia! Religia: Witam was moi drodzy! Dziś proponuję wam obejrzeć kolejną historię świętego. Będzie to historia ulubionego świętego wszystkich dzieci, a zresztą chyba i dorosłych - świętego Mikołaja W zeszytach proszę napisać: Katecheza Temat: Poznajemy historię świętych: Mikołaj I wykonać pracę dla chętnych, którą zamieszczam w załączniku: Zajęcia rewalidacyjne: (poniedziałek) Warsztaty wiedzy Dzisiaj proszę żebyś wytężył wzrok – ortograficzna wyszukiwanka ze str. 3 Elementarza odkrywców – potyczki ortograficzne. Funkcjonowanie Witam Was. Rozwiąż przynajmniej trzy zadania z czterech ze str. 12 Elementarza odkrywców – matematyka. Pozdrawiam p. Konrad Zajęcia komputerowe: II Prace użyteczne: Prace biurowe: W ramach zajęć proponuję 3 gry edukacyjne o urządzeniach biurowych: Zajęcia logopedyczne (Basia, Kasia): Rozumienie związków frazeologicznych - załącznik: Zajęcia rewalidacyjne: (piątek) ZRK: Klasa_II- Ogrodnictwo: Zajęcia kształtujące kreatywność Dzisiaj zapraszam Was na fragment koncertu tak blisko jak jest to możliwe przez Internet. Posługujcie się myszką. Możecie przybliżyć się do każdego artysty, kręcąc kółkiem w myszce do przodu lub tyłu a naciskając lewy przycisk manewrujemy kamerą w lewo bądź w prawo. Sztuka użytkowa: Witajcie ponownie Zachęcam Was żebyście pomyśleli, jakie przedmioty z metalu macie w domu ? Zaliczmy też te rzeczy, których większa część jest wykonana z metalu. Ciekawe ile wstanie jesteście wymienić. Zapewne nie wszystkie nazwy tych rzeczy będziecie znać. Poproście wtedy o pomoc domowników. Zapiszcie w zeszycie. Trochę podpowiedzi znajdziesz tutaj: Funkcjonowanie osobiste i społeczne plik: Zadania nie tylko z treścią. Wykonajcie zadania ze str. 69 podręcznika. Zaduszki - historia, pamięć, szacunek, tradycja. Przeczytajcie tekst z podręcznika str. 90. Arteterapia: Puzzle z obrazem Giuseppe Arcimboldo. Czy poradzisz sobie? Wciśnijcie czarno-białą kropelkę na dole ekranu. Tło zmieni się na czarne, będzie łatwiej. (czwartek) Zajęcia z wychowawcą: Zajęcia komputerowe: II WF: Trening ogólnorozwojowy z ciężarem własnego ciała Witajcie! Pogoda jeszcze troszkę nas rozpieszcza i możecie z powodzeniem wyruszyć na spacer a przy okazji wykonać parę ćwiczeń ogólnorozwojowych, oto one: Przysiad z ramionami w górze Stań w szerokim rozkroku i wyciągnij ramiona skosem w górę, ściągając jednocześnie łopatki - ręce i korpus utworzą literę Y. Zrób głęboki przysiad - obniżaj pozycję tak powoli, jak to tylko możliwe, bez wyginania w łuk kręgosłupa. Jaskółka Stań na jednej nodze, a drugą zegnij w kolanie. Opuszczając ku ziemi ramiona, pochylaj się do przodu, jednocześnie prostuj nogę, którą masz w powietrzu. Pięta powinna się znaleźć na wysokości bioder. Napinając mięśnie pośladkowe i brzuch, wróć do pozycji startowej. Zrób po 8 powtórzeń na jedną nogę. Wypady jednonóż w podporze Przyjmij pozycję do klasycznej pompki, ale dłonie postaraj się ustawić dokładnie pod barkami. Nogi trzymaj wyprostowane, a brzuch wciągnięty. Podnieś prawą stopę i ustaw ją na zewnątrz prawej dłoni. Wyprostuj nogę i powtórz to samo, ale z lewą nogą. Zrób w sumie 20 powtórzeń, za każdym razem zmieniając nogę. Jeżeli macie możliwość to nie zapomnijcie o jeździe na rowerze, wtedy pracują Wasze wszystkie mięśnie. Pozdrawiam! Religia: Witam serdecznie! Tak jak obiecałam przez kilka lekcji będziemy poznawać różnych świętych. Dziś zapraszam was do obejrzenia filmu o świętym Franciszku. Po obejrzeniu proszę o wykonanie karty pracy i wklejeniu jej do zeszytu. Jeżeli nie ma możliwości wydruku, narysyj w zeszycie świętego Franciszka, lub jego przyjaciół zwierząt. karta pracy: Pozdrawiam serdecznie! Anna Zielinska Zajęcia logopedyczne (Bartek, Kacper) Zaszyfrowany list (załącznik: Zajęcia rewalidacyjne: (środa) Materiały edukacyjne od wychowawcy: Prace biurowe: Prace użyteczne: (wtorek) Prace biurowe: Zajęcia rozwijające komunikowanie się: Klasa_II-IIIA_PDP_-_ZRK_-_Cwiczenie_prowadzenia_rozmowy_-_ukladanie_dialogu..doc Arteterapia: Ogrodnictwo: Prace użyteczne: Gotowanie: Witajcie!!! Dzisiaj przesyłam przepis na Wasze ulubione naleśniki. Oczywiście po wykonaniu- mile widziane zdjęcia. Pamiętajcie o zachowaniu czystości rąk podczas pracy. (poniedziałek) Materiały edukacyjne od wychowawcy: wiadomość i zadania: funkcjonowanie osobiste i społeczne część 1: funkcjonowanie osobiste i społeczne część 2: Prace użyteczne: Zajęcia komputerowe: II (piątek) Gotowanie: Witam! Kochani, przesyłam przepis na Tiramisu. Nadchodzi weekend więc taki deserek jak najbardziej wskazany!!! Smacznego:):):) ZRK: Klasa_II-IIIA_PDP_-_Zajecia_rozwijajace_komuni Klasa_II-IIIA_PDP_Zajecia_rozwijajace_komuni Ogrodnictwo: zkk „Rękodzieło” Dzisiaj zapraszam Was do zapoznania się z informacjami zawartymi na stronie w linku: Czy doszukacie się co to są filigran, scrapbooking ,frywolitki ? Z czego robi się masę solną ? Czy dzban z wikliny przepuszcza wodę ? sztuka użytkowa EKSPERYMENTY PANA ARCIMBOLDO Wracamy dzisiaj do pana Giuseppe Arcimboldo. Jak pamiętacie był mistrzem malarskim potrafiącym zmylić nasz wzrok. Popatrzcie i przypomnijcie sobie jakie to dzieła malował. Który z obrazów przykuł największą Waszą uwagę ? f. osobiste Budowa rośliny warzywnej. Przeczytajcie tekst i spróbujcie odpowiedzieć na pytania tam zawarte. sztuka użytkowa …i znowu wracamy do twórczości pana Giuseppe. Chciałbym byście Wy poeksperymentowali teraz trochę jak pan Arcimboldo. Na kartce A4 bądź gładkim jasnym tle, ułożyli coś z tego, co macie w domu np. z warzyw, owoców, pieczywa, przedmiotów kuchennych itp. . Ułóżcie kształt np. twarzy, człowieka, jakiejkolwiek postaci.. powodzenia. Zróbcie zdjęcie w dobrym oświetleniu. Proszę o wysłanie. Pozdrawia p. Konrad (czwartek) sztuka użytkowa Na filmie, który proszę żebyście obejrzeli, zobaczycie w jaki sposób można wykorzystać cyrkiel do stworzenia ciekawego obrazu. Może Was to zainspiruje do częstszych doświadczeń z cyrklem i białą kartką. zkk Mam nadzieję, że jesteście po obejrzeniu filmu z poprzedniego spotkania. Możecie pomyśleć, że to jest strasznie trudne. Jednak jeśli posiadacie cyrkiel nie zważajcie na trudności. Próbujcie rysować okręgi i łuki różnej wielkości, niech się przecinają w wielu miejscach. Jeśli nie macie cyrkla bądź jest to za trudne sięgnijcie do szafek w kuchni. Co tam można znaleźć ? Np. pokrywki z wygodnym uchwytem, miseczki różnej wielkości. Wykorzystajcie je. Tam gdzie chcecie wypełniajcie kolorem. Jak się spotkamy bardzo chciałbym zobaczyć wasze próby. arteterapia Giuseppe Arcimboldo - zmylić oko Jego genialne obrazy są wyjątkowe na skalę całego świata. Kompozycje które tworzył są bardzo charakterystyczne, niepowtarzalne, mylą oko, zatrzymują wzrok i zatrzymują go na szczegółach i detalach. Obrazy można oglądać z daleka i z bliska, do góry nogami. Czy już kiedyś ten obraz widzieliście ? Co takiego użył pan Giuseppe do stworzenia tego obrazu ? Ciekawe ile rzeczy, warzyw uda Wam się tam znaleźć. f. osobiste Dzisiaj poćwiczymy mnożenie i dodawanie w zakresie 25. Przeczytajcie i rozwiążcie zadania z podręcznika str. 78, 1-4 i 79, 1-4 Załącznik: Zajęcia komputerowe: II WF: Kolorowe zabawy na powietrzu - Poznawczy spacer. Zdaję sobie sprawę, że czas jest bardzo trudny ze względu na dużą ilość zachorowań, jednak chcę Was namówić na spacer. Przyjemne warto łączyć z pożytecznym. Wybierzcie się na spacer do parku, do lasu i odkrywajcie piękno przyrody. Szukajcie kolorowych drzew, zwierząt i postarajcie się odgadnąć ich gatunki. Pogoda sprzyja takim wycieczkom. Pamiętajcie, że zawsze gdy przebywacie na świeżym powietrzu dotleniamy swój organizm, mamy więcej energii. Zajęcia logopedyczne (Bartek, Kacper): Przeczytaj na głos wiersz pt. "Żaba". Pamiętaj żeby czytać powoli. zwróć uwagę na wyraźne wypowiadanie każdego wyrazu. (załącznik: (środa) Prace biurowe: Prace użyteczne: Arteterapia 5 malarzy zakochanych w jesieni . Zapraszam Was do obejrzenia kilku obrazów różnych artystów, właśnie związanych z jesienią. Przyjrzyjcie się im. Każdy z nich przedstawia ją trochę inaczej. Czy jesień musi być smutna, melancholijna ? Obrazy którego artysty bardziej Wam się podobają ? Moją uwagę najbardziej przykuły Jesienne parki Leonida Afremowa. Ciekawe, czy doczytacie czym pan Afremow maluje, czy pędzlem ? Patrząc na Jesienne miasta Richarda Mcneila czy rozpoznajesz któreś z nich? Pozdrawiam. zkk Mam nadzieję, że niedługo się spotkamy i pogoda również dopisze. Będziemy mogli zebrać dużo kolorowych liści a najlepiej z jakiego drzewa? Zobaczcie co można z nich zrobić. Czy kolorowy spray użyty w filmie jest konieczny. Jak sądzicie ? Sztuka użytkowa Jeśli macie taką możliwość zdobądźcie kolorowe liście z klonu. Najlepiej takie duże. Wtedy łatwiej się nimi manipuluje. Spróbujcie sami albo z pomocą zrobić choć jedną różę. A może cały bukiet ? Funkcjonowanie osobiste Witam Was Dzisiaj spotykamy się twarzą w twarz przed monitorami komputerów, tabletów bądź smartfonów. Mam nadzieję, że wszystkim nam uda się połączyć. Jak wspomniałem w poniedziałek, będziemy m. in. rozmawiać o treści zawartej w podręczniku dotyczącej „Wywiadu z Panią Jesienią”. Pozdrawiam p. Konrad (wtorek) Religia: Kochana młodzieży! Dziś zapraszam was do zdobywania wiedzy o Janie Pawle II naszym wielkim Papieżu. Bardzo proszę o wpisanie do zeszytu: Katecheza Temat: Święty Jan Paweł II - Wielki Papież Po wpisaniu tematu zapraszam do obejrzenia prezentacji, by ją zobaczyć trzeba kliknąć w link: Jeżeli będziecie mieli ochotę i możliwość w zeszycie narysujcie Papieża, jak wy go sobie wyobrażacie. Pozdrawiam was bardzo serdecznie! Pani Ania od religii Zajęcia rewalidacyjne: Aleksandra Olu dla Ciebie przygotowałam to, co bardzo lubisz. Proszę wydrukuj, wykonaj i wklej do zeszytu. Praca w załączniku: Kasia Kasiu ostatnio świetnie radziłaś sobie z mnożeniem spróbuj z dzieleniem i pamiętaj co ostatnio tłumaczyłam. Przepisz do zeszytu i rozwiąż 24:8 = 30:3 = 16:4 = 27:9 = 15:15 = 12:6 = 28:4 = 18:9 = 21:7 = 24:4 = Basia Basiu Tobie świetnie szło dodawanie. Proszę przepisz do zeszytu i rozwiąż tak, jak to robiłyśmy 80+0 = 40+40 = 100-20 = 70+10 = 50+30 = 90-10 = 80-0 = 50-30 = 40+30 = 100-30 = 60+10+10 = 10+30+20+30 = 30+50+10 = 40+10+11 = 60+10+10+10 = 30+50+10+10 = Technika - gotowanie: Witam serdecznie moich super kucharzy!!! Kochani, dzisiaj w planie były frytki a więc moja propozycja jest następująca: jeżeli jest taka możliwośc to pod okiem osoby dorosłej, postarajcie się zrobic to danie. Przypominam o higienie podczas wykonywanych czynności, poproszę o zapisanie w zeszycie w kolejności działań w kuchni. Pozdrawiam Was serdecznie. Ania Szymańczak Ogrodnictwo: Zajęcia rozwijające komunikowanie się: Klasa_II-IIIA_PDP_-_ Klasa_II-IIIA_PDP_-_Zajecia_Rozwijajace Arteterapia Jak pamiętacie, nie próżnujemy i pracujemy nad dalszą częścią naszej wspólnej płyty. Stąd będą potrzebne wasze kolejne rysunki instrumentów, których używamy podczas nagrywania. Przydadzą się do zrobienia wkładki do płyty. Nie mamy rysunków: didjeridoo, czuryngi, shekere, i wietrznych rur. Przydałby się też rysunek djembe. Korzystajcie z Internetu odszukajcie po nazwach obrazy, zdjęcia wybranego instrumentu. Narysujcie dowolną techniką. Pozdrawiam p. Konrad Prace biurowe: WF: Witam Was serdecznie. Rozpoczynamy zajęcia z wf zdalnie. Chciałabym żebyście przez ten tydzień nie zapomnieli o spacerach, są one ważne dla budowania odporności organizmu. Mam nadzieję, że już w przyszłym tygodniu się spotkamy. Pozdrawiam! ,,Pożar, powódź, nalot’’ –poruszamy się w podskokach w dowolnym kierunku, reagując ruchem na omówione wcześniej hasła: pożar –wykonujemy przysiad podparty, powódź –szukamy aby wskoczyć wyżej /kanapa, krzesło / nalot –kładziemy się na brzuchu i chowamy głowę dłońmi Głęboki wykrok: stań prosto z nogami rozstawionymi na szerokość bioder. Prawą nogą W pracy z dziećmi i młodzieżą z różnymi problemami rozwojowymi zawsze konieczne jest przygotowanie zintegrowanego planu długofalowych oddziaływań, mających na celu przygotowanie danej osoby do przyszłego pełnego uczestnictwa w dorosłym życiu. W przypadku gdy niepełnosprawność dziecka ogranicza lub uniemożliwia jego udział w życiu społecznym, musimy odnaleźć takie rodzaje dostępu, które zniwelują napotykane przez dziecko bariery. AAC jako strategia wspomagająca komunikowanie się Jednym z problemów, które w sposób znaczący utrudniają rozwój, aktywność i niezależność dzieci z niepełnosprawnością, są poważne trudności w komunikowaniu się za pomocą mowy. Rozwiązaniem tych trudności mogą być dwie strategie nazywane wspomagającymi i alternatywnymi metodami komunikacji, często w skrócie nazywane AAC (augmentative and alternative communication)1. AAC to wszelkie sposoby umożliwiające osobom ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi przekazywanie i odbieranie komunikatów. Obejmują procesy uzupełniające lub zastępujące naturalną mowę lub pismo w celu maksymalizowania umiejętności komunikacyjnych ich użytkowników, które są niezbędne do skutecznego porozumiewania się i społecznego funkcjonowania w codziennym życiu. AAC to zestaw narzędzi i strategii, z których korzysta użytkownik AAC, aby móc sprostać codziennym wyzwaniom komunikacyjnym2. Wśród osób potrzebujących wsparcia AAC są dzieci, młodzież i dorośli z mózgowym porażeniem dziecięcym, ze spektrum autyzmu, z niepełnosprawnością intelektualną, z uszkodzonym mózgiem, z apraksją rozwojową, z Alzheimerem i demencją, z Parkinsonem, po udarach i wylewach, ze stwardnieniem zanikowym bocznym, z zespołem Retta i innymi zespołami, którym towarzyszy niekiedy brak mowy lub mowa jest Z tematem AAC w Polsce w teorii i praktyce mamy do czynienia już od ponad ćwierć wieku. Publikacje, szkolenia, kursy, warsztaty, konferencje są od lat miejscem wymiany doświadczeń i poszukiwania nowych rozwiązań skutecznego wsparcia osób ze złożonymi potrzebami edukacyjnymi. Do tradycyjnych źródeł zdobywania wiedzy dołączył ostatnio internet, gdzie można odnaleźć wiele stron i fanpage’ów poświęconych tej tematyce, a możliwość łatwej wymiany informacji przez e-maile i komunikatory pozwala nawiązać kontakt ze specjalistami AAC z całego świata. AAC w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych Konieczność wspierania rozwoju uczniów ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi przez AAC znalazła również wyraz w zmianach polskiego prawa, w tym także oświatowego, które coraz bardziej uwzględnia w swoich zapisach najnowsze wyniki badań naukowych w tej dziedzinie oraz doświadczenia praktyków. Uwzględnienie specyficznych potrzeb osób z poważnymi problemami w porozumiewaniu się reguluje kilka dokumentów. Najważniejszym z nich jest Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych. Olbrzymią nowością i wartością tej podstawy jest zwrócenie szczególnej uwagi na to, że nauka komunikacji musi odbywać się na wszystkich zajęciach, nie tylko rewalidacyjnych, oraz powinna uwzględniać okazje do rozmowy w sytuacjach pozalekcyjnych i pozaszkolnych, tylko wtedy wychowa się aktywnych i niezależnych komunikacyjnie dorosłych. W Konwencji można znaleźć kilka ważnych zapisów odnoszących się do komunikacji wspomagającej i alternatywnej. Zdefiniowano tam komunikację jako „języki, tekst wyświetlany, pismo Braille’a, komunikację dotykową, duży druk, dostępne multimedia, jak również środki przekazu: pisane, słuchowe, wyrażane prostym i zrozumiałym językiem, czytane przez lektora oraz wspomagające i alternatywne sposoby komunikacji, środki i formaty, łącznie z dostępną technologią informacyjną i komunikacyjną”. Język w Konwencji „odnosi się zarówno do języka mówionego, jak i migowego oraz innych form przekazu niewerbalnego”4. W artykule 9 mówiącym o umożliwieniu osobom niepełnosprawnym samodzielnego życia i pełnego uczestnictwa we wszystkich sferach życia, „Państwa-Strony podejmą stosowne kroki celem zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostępu, na równych zasadach z innymi obywatelami, do środowiska fizycznego, transportu, informacji i komunikacji międzyludzkiej, w tym technologii i systemów komunikacyjnych i informacyjnych, oraz do innych udogodnień i usług oferowanych całemu społeczeństwu, zarówno w środowiskach miejskich, jak i wiejskich”5. Te działania, włącznie z rozpoznawaniem i usuwaniem przeszkód na drodze do dostępności, będą dotyczyć także użytkowników AAC, którzy szczególnie potrzebują pomocy w postaci urządzeń niskiej i wysokiej technologii, umożliwiających im komunikację z otoczeniem. Artykuł 21 dotyczący wolności ekspresji i wyrażania poglądów oraz dostępu do informacji mówi, iż „Państwa-Strony podejmą wszelkie właściwe działania umożliwiające osobom niepełnosprawnym egzekwowanie swoich praw do wolności słowa i wyrażania poglądów, w tym swobody uzyskiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i idei na równych zasadach z innymi członkami społeczeństwa, za pomocą wszelkich środków komunikacji międzyludzkiej, określonych w artykule niniejszej Konwencji, w tym poprzez: (…) (b) Akceptowanie i umożliwienie korzystania w sytuacjach oficjalnych z języka migowego, pisma Braille’a, wspomagających i alternatywnych sposobów komunikacji oraz wszelkich innych środków, sposobów i formatów komunikacji wybranych przez osoby niepełnosprawne6. W Konwencji jest także mowa o prawie do edukacji osób z niepełnosprawnością w dowolnie wybranej placówce. Należy podkreślić, że zapisy Konwencji ratyfikowanej w Polsce we wrześniu 2012 roku są ważniejsze od ustaw i rozporządzeń stanowionych w Polsce. Stąd w ostatnich latach można zauważyć uwzględnianie założeń Konwencji także w prawie oświatowym. Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej w sprawie AAC Mówiąc o szczegółowych zapisach rozporządzeń Ministerstwa Edukacji Narodowej dotyczących AAC, należy pamiętać, że już w pierwszych punktach ustawy Prawo oświatowe, w art. 1 pkt 5 nakłada się na nauczycieli obowiązek dostosowania treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów, a także możliwość korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej; w pkt 6 – możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną, niedostosowaną społecznie i zagrożoną niedostosowaniem społecznym, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami; a w pkt 7 – opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych7. Nakłada to na nas obowiązek, w planowaniu edukacji użytkowników AAC, uwzględniania ich specyficznych potrzeb, także w zakresie komunikacji. Najnowsze rozporządzenia MEN zawierają wiele zaleceń odnoszących się do AAC. Szczególnie w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2017 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej w załącznikach dotyczących podstawy programowej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym w szkole podstawowej i przysposabiającej do pracy znaleźć można wiele standardów pracy z uczniami z poważnymi problemami w porozumiewaniu się. Podstawa programowa dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym (załącznik nr 3 do rozporządzenia) uwzględnia najnowszą wiedzę merytoryczną i metodyczną dotyczącą wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się. W każdej części podstawy programowej zawarte są także szczegółowe zapisy dotyczące AAC. Między innymi w celach kształcenia: „ważne jest, aby uczeń mógł porozumiewać się z otoczeniem w najpełniejszy sposób, werbalnie lub pozawerbalnie z wykorzystaniem znanych sposobów porozumiewania się (także wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC)”8, w zadaniach szkoły, do których należy: rozwijanie motywacji do porozumiewania się z drugą osobą (rówieśnikiem, dorosłym), komunikowania potrzeb i stanów emocjonalnych za pomocą mowy lub wspomagających bądź alternatywnych metod komunikacji, wspieranie rozwoju komunikacji na każdych zajęciach i we wszystkich sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych; wykorzystywanie naturalnych sytuacji życia codziennego do nauki rozumienia oraz nabywania języka (przyswajania i uczenia się) i rozwijania umiejętności komunikacyjnych uczniów, w tym także umiejętności czytania i pisania w dostępnej modalności, jak i zdobywania elementarnych umiejętności matematycznych, przydatnych w codziennym życiu; korzystanie z technologii informacyjnej i komunikacyjnej, z uwzględnieniem urządzeń i programów specjalistycznych, zwłaszcza umożliwiających lub ułatwiających komunikowanie się9. Wśród przedmiotów szkoły podstawowej i przysposabiającej do pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w roku szkolnym 2017/2018 pojawił się nowy przedmiot pt. „Zajęcia rozwijające komunikowanie się”, które powinny służyć nabywaniu języka i umiejętności porozumiewania się w bliskim i dalszym środowisku w mowie, w piśmie i w każdy możliwy dla ucznia sposób, także z zastosowaniem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC10. Podstawa programow... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań magazynu "Terapia Specjalna" Dostęp do wszystkich artykułów w wersji online ...i wiele więcej! Sprawdź Cele kształcenia – wymagania ogólne Celem edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi jest efektywne przygotowanie uczniów do dorosłości, w tym w praktycznym przysposobieniu do podjęcia zatrudnienia na otwartym/chronionym rynku pracy. Celem jest także: utrwalanie i poszerzanie zakresu już zdobytej wiedzy i umiejętności, doskonalenie już posiadanych kompetencji społecznych, zdolności adaptacyjnych i kształcenie nowych umiejętności umożliwiających samodzielne, niezależne funkcjonowanie uczniów w przyszłości przez: rozwijanie zaradności, wspomaganie autonomii i niezależności życiowej uczniów; doskonalenie kompetencji społecznych, pozwalających zbudować pozytywny obraz samego siebie i pokonać lęk przed otoczeniem; rozwijanie w uczniach postawy ciekawości, otwartości i poszanowania innych; rozwijanie umiejętności dbałości o własne zdrowie i innych osób oraz umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu; kształtowanie poczucia odpowiedzialności za samodzielnie dokonywane wybory i podejmowane decyzje (przewidywanie skutków własnych decyzji, wyciąganie wniosków i przewidywanie konsekwencji swoich działań); rozwijanie umiejętności komunikacyjnych i budowania relacji z innymi osobami odpowiednio do pełnionych ról społecznych; kształtowanie umiejętności współżycia i współpracy oraz komunikowania się na zasadach otwartości, partnerstwa i wzajemności; zapewnienie uczniom dostępu do różnych źródeł informacji i opanowanie umiejętności korzystania z nich; stymulowanie rozwoju poznawczego, emocjonalnego i społecznego przez wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych; przygotowanie do wykonywania, indywidualnie i zespołowo, różnych prac, mających na celu zaspokajanie potrzeb własnych i otoczenia; kształtowanie kompetencji społeczno-zawodowych istotnych z punktu widzenia samostanowienia w dorosłym życiu; kształtowanie kluczowych kompetencji zawodowych ucznia; kształtowanie prawidłowej postawy uczniów wobec pracy, w aspekcie motywacji, kompetencji i zaangażowania w pracę; kształtowanie umiejętności oceny własnych kompetencji zawodowych, w tym umiejętności praktycznych; kształtowanie umiejętności autoprezentacji; kształtowanie umiejętności praktycznych do podjęcia zatrudnienia na otwartym lub chronionym rynku pracy, w tym udziału w praktykach wspomaganych; kształtowanie umiejętności zdobywania, utrzymywania i wypowiadania zatrudnienia; rozwijanie kreatywności uczniów oraz ich uzdolnień i zainteresowań; kształtowanie umiejętności organizowania bezpiecznego wypoczynku i czasu wolnego przez podejmowanie różnych aktywności; zwiększenie zakresu możliwości przygotowania ucznia do podejmowania decyzji w zakresie wyboru celowej aktywności po zakończeniu edukacji (w tym w warsztacie terapii zajęciowej, środowiskowym domu samopomocy, zakładzie aktywności zawodowej, zakładzie pracy chronionej, na otwartym rynku pracy), w zależności od indywidualnych predyspozycji, możliwości i ograniczeń; wyposażenie ucznia w takie umiejętności i wiadomości, które pozwolą mu na korzystanie – na miarę indywidualnych możliwości – z jego wolności i praw człowieka. Zadania szkoły Tworzenie warunków niezbędnych do zapewnienia uczniowi komfortu psychicznego, poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego i akceptacji, wspierających aktywność i uczestniczenie ucznia w życiu klasy i szkoły. Tworzenie warunków i sytuacji sprzyjających doskonaleniu umiejętności samoobsługowych uczniów oraz ich zaradności życiowej niezbędnej w codziennym życiu. Tworzenie szans edukacyjnych i rozwojowych poprzez właściwe połączenie oczekiwań oraz wymagań na tle umiejętności, indywidualnych potrzeb ucznia i jego otoczenia. Poszukiwanie skutecznych strategii wprowadzania zmian oraz nowych doświadczeń, aby radzenie sobie z trudnościami życiowymi wzmacniało u uczniów poczucie ich autonomii i odpowiedzialności. Pomoc i wsparcie uczniów w tworzeniu i realizowaniu planów życiowych, motywowanie do osobistego zaangażowania. Zapoznanie uczniów z rynkiem pracy, z uwarunkowaniami prawnymi polskiego rynku pracy, przygotowanie uczniów do poruszania się po tym rynku, przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w różnych formach życia społecznego i kulturalnego na równi z innymi członkami zbiorowości, pełnienia różnych ról społecznych, w tym przygotowanie do załatwiania różnych spraw osobistych w urzędach i innych instytucjach udzielających także wsparcia osobom niepełnosprawnym, w tym porad prawnych. Dokonywanie wielospecjalistycznej, kompleksowej oceny umiejętności niezbędnych w dorosłym życiu i opracowywanie na jej podstawie indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych, z naciskiem na rozwój kompetencji społecznych i zawodowych oraz przygotowanie do dorosłego życia i zatrudnienia. Wykorzystywanie naturalnych sytuacji życia codziennego do dalszego rozwijania umiejętności komunikacyjnych uczniów, umiejętności prowadzenia rozmowy, odpowiednio do pełnienia ról społecznych, a także umiejętności czytania i pisania oraz umiejętności matematycznych, przydatnych w codziennym funkcjonowaniu. Zapewnienie uczniom kompleksowej oferty dalszego rozwoju kompetencji komunikacyjnych przy wykorzystaniu bazy dydaktycznej i terapeutycznej, z uwzględnieniem specjalistycznych, nowoczesnych metod oraz technik. Zapewnienie uczniom udziału w zajęciach rewalidacyjnych, wspierających ich rozwój, zgodnie z zaleceniami zawartymi w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego oraz wynikami wielospecjalistycznych ocen funkcjonowania uczniów i mających wpływ na możliwości kształcenia ogólnego oraz realizację treści podstawy programowej. Specjaliści prowadzący zajęcia rewalidacyjne mogą prowadzić indywidualne zajęcia z uczniami lub łączyć uczniów z podobnymi problemami rozwojowymi i perspektywami na przyszłość. Wspomaganie ucznia w podnoszeniu poziomu wiadomości i umiejętności potrzebnych w pracy. Wsparcie uczniów pomocą doradcy zawodowego, w tym prowadzenie zajęć grupowych i konsultacji indywidualnych. Zapewnienie dostępu do jakości informacji zawodowej. Pomoc w zidentyfikowaniu zainteresowań zawodowych oraz w podejmowaniu decyzji związanych z preferencjami predyspozycji ucznia. Zapewnienie uczniom wsparcia w połączeniu cech osobowości oraz indywidualnych preferencji w wyborze pracy. Pomoc w wyborze odpowiedniej pracy oraz w rozwinięciu odpowiednich zdolności i umiejętności do wykonywania tej pracy. Tworzenie warunków do zapoznania się z różnymi rodzajami stanowisk pracy, z różnymi czynnościami pracy. Organizowanie wizyt studyjnych w zakładach pracy. Nawiązywanie kontaktu z lokalnymi ośrodkami wsparcia oraz organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych, w tym z niepełnosprawnością intelektualną i instytucjami promującymi aktywizację społeczną i zawodową tych osób. Nawiązywanie kontaktu z pracodawcami z różnych sektorów i branż, u których uczniowie mogliby realizować praktyki wspomagane, bądź mogliby po zakończeniu edukacji uzyskać zatrudnienie. Monitorowanie regionalnego rynku pracy w celu określania czynności możliwych do wykonywania przez uczniów. Stworzenie warunków do organizacji szkolenia teoretycznego i praktycznego oraz umiejętności szukania pracy. Organizowanie praktyk wspomaganych na indywidualnie dobranych stanowiskach pracy przy wsparciu nauczycieli pełniących rolę trenerów pracy. Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu (w tym propagowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy). Tworzenie warunków do rozwijania kondycji fizycznej i troski o własne zdrowie. Tworzenie warunków sprzyjających podejmowaniu przez uczniów samodzielnych inicjatyw i odpowiedzialnych decyzji. Kształtowanie pozytywnego wizerunku ucznia w środowisku społecznym i instytucjonalnym jako potencjalnego pracownika, klienta i użytkownika. Organizowanie i współorganizowanie z uczniami uczestniczenia w aktualnych wydarzeniach społecznych i kulturalnych oraz zapewnienie możliwości korzystania z różnych form spędzania wolnego czasu (turystyka, krajoznawstwo, rekreacja, imprezy sportowe i kulturalne). Tworzenie warunków do uczenia się sposobów spędzania czasu wolnego. Tworzenie sytuacji sprzyjających poznawaniu otoczenia, w którym przebywa uczeń, instytucji i obiektów, z których będzie w przyszłości korzystał. Tworzenie warunków do poznawania tradycji i obyczajów lokalnych i narodowych oraz rozbudzanie poczucia przynależności do społeczności lokalnej, regionu i kraju. Tworzenie warunków do zapoznawania uczniów z prawami człowieka i zasadą, że niepełnosprawność, w tym niepełnosprawność intelektualna, nie może być przyczyną dyskryminacji. Tworzenie warunków do uświadamiania sobie przez uczniów ich możliwości i ograniczeń wynikających z niepełnosprawności, które mogą napotkać w życiu. Przygotowywanie uczniów do pełnienia roli dorosłej kobiety i mężczyzny, rozszerzenie wiedzy o seksualności człowieka. Uczenie umiejętności ochrony siebie, swojej intymności oraz poszanowania intymności innych osób. Stwarzanie warunków do podejmowania praktycznych działań na rzecz ochrony środowiska. Wypracowanie optymalnego modelu współdziałania z rodzinami uczniów w celu zwiększenia efektywności podejmowanych działań. Organizowanie wizyt studyjnych w dziennych placówkach aktywności dla osób dorosłych (warsztaty terapii zajęciowej, środowiskowe domy samopomocy, inne). Formy zajęć W szkole specjalnej przysposabiającej do pracy wyodrębnia się: zajęcia edukacyjne: funkcjonowanie osobiste i społeczne, zajęcia rozwijające komunikowanie się zajęcia kształtujące kreatywność, przysposobienie do pracy, wychowanie fizyczne, etyka; zajęcia rewalidacyjne. Funkcjonowanie osobiste i społeczne to zajęcia, na których uczniowie doskonalą wiadomości i umiejętności zdobyte na wcześniejszych etapach edukacyjnych, także w zakresie czytania, pisania, pojęć matematycznych, niezbędnych w życiu dorosłego człowieka. Zajęcia zapewniają również poznanie nowych wiadomości i umiejętności z zakresu środowiska społeczno-kulturowego, przygotowują do pełnienia różnych ról społecznych i rozwijają niezbędne w dorosłości kompetencje społeczne. Zajęcia mają na celu wszechstronny rozwój uczniów oraz takie ich przygotowanie do pełnienia ról społecznych, w tym pracowniczych, aby mogli jako osoby dorosłe w jak najbardziej optymalny sposób zintegrować się ze środowiskiem. Zajęcia rozwijające komunikowanie się mają służyć dalszemu rozwijaniu języka i umiejętności porozumiewania się w bliskim i dalszym środowisku w mowie, jak i w każdy możliwy dla ucznia sposób (jeżeli jest to potrzebne uczniowi także z zastosowaniem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC), również z wykorzystaniem odpowiednich pomocy do komunikacji, technologii informacyjno-komunikacyjnej. Uczeń powinien mieć możliwość doświadczania komunikowania się z różnymi osobami, także w instytucjach, punktach usługowych, miejscach pracy. Ważne jest: wzmacnianie motywacji uczniów do inicjatywy oraz aktywności komunikacyjnej; rozwijanie umiejętności słuchania, wypowiadania się, zadawania pytań, nawiązywania i prowadzenia dialogu, udzielania adekwatnych informacji zwrotnych; rozwijanie umiejętności autoprezentacji; rozwijanie umiejętności proszenia o pomoc, wyrażania wdzięczności i dziękowania; uczenie się rozwiązywania problemów i zachowań w sytuacjach konfliktowych; rozwijanie zachowań asertywnych, umiejętności odmawiania; rozwijanie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania przyjaźni, dbania o przyjaciół i znajomych; praktyczne wykorzystywanie umiejętności czytania i pisania do formułowania krótkich wypowiedzi, tworzenia i przekazywania informacji z zastosowaniem form gramatycznych (w szczególności tekstów kierowanych do różnych adresatów i w różnych celach, pisania na temat własnych doznań i potrzeb, np. związanych z zatrudnieniem); doskonalenie umiejętności posługiwania się sprzętem lub oprogramowaniem wspomagającym komunikację, rozwijanie umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technologiami; odbieranie, przekazywanie i wykorzystywanie różnych informacji, w tym docieranie, korzystanie, tworzenie i przetwarzanie informacji za pomocą różnych środków (również z wykorzystaniem komputera – korzystanie z Internetu, portali społecznościowych, poczty elektronicznej, encyklopedii multimedialnych, obsługa programów tekstowych i graficznych). Zajęcia kształtujące kreatywność służą dostarczaniu uczniom okazji do twórczego działania w dobrej atmosferze i współpracy przez: motywowanie do aktywności; wyrażanie przeżyć i emocji za pomocą dostępnych dla uczniów środków wyrazu, także artystycznych; kształtowanie zainteresowań i ujawnianie zdolności, w szczególności muzycznych, tanecznych, plastyczno-technicznych, teatralnych, sportowych itp.; budowanie pozytywnego obrazu samego siebie, pokazywanie mocnych stron jako uczestnika zajęć; umacnianie wiary we własne możliwości w zakresie kreatywnego działania; rozwijanie w uczniach postawy ciekawości, otwartości i poszanowania innych; kształtowanie umiejętności stawiania sobie realnych celów i umiejętności planowania; kształtowanie umiejętności organizowania i spędzania czasu wolnego; nawiązywanie pozytywnych relacji z ludźmi (współdziałanie i współpraca). W zależności od potrzeb uczniów, ale również od ich specyficznych zachowań i ograniczeń, w ramach przedmiotu mogą być organizowane zajęcia: malarstwo, batik, rysunek, kolaż, decoupage, modelarstwo/rzeźba, obróbka drewna/metalu, zajęcia muzyczne/wokalne, taniec, różne rodzaje gimnastyki przy muzyce, zajęcia sportowe, teatr/pantomima, florystyka, ogrodnictwo, tkactwo/dziewiarstwo, zajęcia komputerowe itp. Powyższe propozycje stanowią katalog zajęć do wyboru zgodnie z zainteresowaniami i mocnymi stronami ucznia. Katalog propozycji może być rozszerzany w zależności od warunków szkoły i lokalnego środowiska oraz od możliwości praktycznego wykorzystania osiągniętych umiejętności w życiu dorosłym. Przysposobienie do pracy ma na celu przygotowanie ucznia do aktywności przez pracę, czyli nabycie praktycznych umiejętności niezbędnych do podejmowania w różnych dziedzinach pracy oraz poprawnego funkcjonowania w życiu społecznym i zawodowym. Rozumiane jest jako: kształtowanie pozytywnej postawy wobec pracy w aspekcie motywacji, kompetencji i wykonania; przyswajanie podstawowej wiedzy o pracy i poznawanie typowych sytuacji związanych z pracą; uczenie wykonywania różnych prac zgodnie z preferencjami i predyspozycjami ucznia; opanowanie podstawowych umiejętności i czynności pracy; przygotowanie uczniów do prowadzenia gospodarstwa domowego; rozumienie kwestii związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy; kształtowanie umiejętności związanych z poszukiwaniem pracy, korzystania z różnych źródeł wiedzy; przygotowanie do podjęcia samodzielnej lub wspomaganej pracy na indywidualnie dopasowanym stanowisku na otwartym lub chronionym rynku pracy; zaspokajanie potrzeb poznawczych i społecznych uczniów przez zapewnienie im warunków do aktywności celowej i społecznie użytecznej. Wychowanie fizyczne to zajęcia rozwijające sprawność i kondycję fizyczną. Ważne jest, aby po zakończeniu nauki w szkole uczniowie byli jak najlepiej przygotowani do samodzielnego podejmowania działań na rzecz aktywności fizycznej i własnego zdrowia. Główne cele zajęć to: rozwijanie umiejętności małej motoryki (zręczność manualna, koordynacja ruchów rąk, kontrola małej motoryki); rozwijanie umiejętności dużej motoryki (kształtowanie prawidłowych pozycji wyjściowych do ćwiczeń, prawidłowej postawy, umiejętności elementarnych: lokomocyjnych, nielokomocyjnych, manipulacyjnych); kształtowanie zdolności motorycznych (koordynacyjnych, siłowych, szybkościowych, wytrzymałościowych); wyzwalanie aktywności ruchowej przez zajęcia sportowe oparte na naturalnej potrzebie ruchu; hartowanie organizmu; wdrażanie do dbałości o zdrowie, rozumienie związku aktywności fizycznej ze zdrowiem; wdrażanie do współdziałania w zespole, respektowania przepisów i zasad sportowych, w tym zasad fair play; kształtowanie postawy świadomego uczestniczenia uczniów w różnych imprezach sportowo-rekreacyjnych i masowych zawodach. Etyka to zajęcia, podczas których nauczyciel wprowadza uczniów w świat wartości, w którym najprostszym i najlepiej dla nich rozpoznawalnym jest pojęcie dobra. Nauczyciel krok po kroku powinien uwrażliwiać uczniów, ukierunkować na dobro i zachęcać do jego poszukiwania we wszelkich przejawach. Głównym celem zajęć etyki jest kształtowanie pozytywnego nastawienia wobec omawianych zagadnień dotyczących człowieka, jego najbliższego otoczenia (rodziny, przyjaciół, kolegów, dzieci, osób starszych, osób niepełnosprawnych itp.), środowiska przyrodniczego, społecznego, stosunku do własnych uczuć, motywacji i określonych sytuacji życiowych. Zajęcia rewalidacyjne mają charakter terapeutyczny, usprawniający i korekcyjny. Dla osiągnięcia zaplanowanych celów nacisk powinien być położony na mocne strony uczniów. Celem zajęć jest stymulowanie rozwoju funkcji psychomotorycznych, wyrównywanie braków w umiejętnościach i wiadomościach uczniów, eliminowanie niepowodzeń oraz ich emocjonalnych i społecznych konsekwencji, radzenie sobie ze stresem, aby uczeń mógł osiągnąć sukces przez: doskonalenie mowy i umiejętności komunikowania się w codziennym życiu, w tym załatwiania różnych spraw osobiście, telefonicznie, przez pocztę elektroniczną; doskonalenie sprawności manualnej, zdolności percepcyjnych oraz procesów pamięci i uwagi; korekcję wad postawy oraz kompensowanie odchyleń i braków rozwojowych; doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej i wzrokowo-słuchowo-ruchowej; doskonalenie orientacji w schemacie ciała oraz orientacji kierunkowo-przestrzennej; rozwijanie myślenia; korygowanie niepożądanych zachowań; doskonalenie umiejętności samodzielnego i bezpiecznego poruszania się, także środkami transportu; wspieranie umiejętności czytania, pisania, liczenia; doskonalenie samodzielności osobistej i społecznej; doskonalenie umiejętności radzenia sobie z sukcesem i porażką; doskonalenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i zagrażających; wzmocnienie wiary we własne siły oraz utrzymanie dobrej motywacji do pracy, kształtowanie pozytywnej samooceny; doskonalenie umiejętności bycia asertywnym. Rodzaj zajęć rewalidacyjnych jest określony w indywidulanym programie edukacyjno-terapeutycznym uwzględniającym zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego i wyniki wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia. Warunki i sposób realizacji Szkoła specjalna przysposabiająca do pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi przygotowuje młodzież do pełnienia różnych dorosłych ról społecznych oraz autonomicznego (na miarę ich możliwości rozwojowych i edukacyjnych), aktywnego dorosłego życia. Szkoła ma obowiązek stosowania w edukacji uczniów racjonalnych usprawnień, o których mowa w artykule 24 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1169). Edukacja uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi polega na całościowej i jednoczesnej realizacji funkcji dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły. Kształcenie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi jest dostosowane do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych dorosłych uczniów. Cele, formy i metody pracy należy dostosować do specyfiki indywidualnych potrzeb według zasad opisanych przez współczesne teorie nauczania oraz w oparciu o doświadczenia nauczycieli praktyków i dobre praktyki na rynku pracy. Specyfika kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi polega na nauczaniu i wychowaniu całościowym, sytuacyjnym, zadaniowym, zintegrowanym, opartym na praktycznym poznawaniu zmieniającej się rzeczywistości, przygotowującym do niezależnego życia. Priorytetem w edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi jest poszerzanie ich kompetencji osobistych, społecznych i komunikacyjnych, doświadczanie i rozumienie sytuacji związanych z dorosłym życiem, przygotowanie uczniów do zatrudniania wspomaganego lub innej formy zatrudniania albo do efektywnego funkcjonowania w dziennych placówkach aktywności dla osób dorosłych, w maksymalnej integracji z innymi członkami społeczności lokalnej. Ważne jest również przygotowywanie uczniów do samodzielnego lub grupowego mieszkania (w tym w mieszkalnictwie wspomaganym i chronionym). Przy ustalaniu kierunków pracy należy uwzględniać indywidualne tempo rozwoju, kompetencje komunikacyjne, zainteresowania, uzdolnienia, dotychczasowe doświadczenia życiowe, mocne i słabe strony ucznia oraz wzmacniać jego aktywność i uczestniczenie przez tworzenie środowiska nauczania i wychowania ułatwiającego funkcjonowanie ucznia oraz pozbawionego barier ograniczających to funkcjonowanie. Edukacja uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi opiera się na wielospecjalistycznej, kompleksowej ocenie poziomu funkcjonowania ucznia, z uwzględnieniem procesów poznawczych, umiejętności w zakresie porozumiewania się, czytania, pisania, liczenia, dbania o siebie, rozpoznawania i kontroli emocji, predyspozycji, kompetencji społeczno- -zawodowych, sposobów spędzania czasu wolnego, czynników kontekstowych (osobistych i środowiskowych) oraz tworzonych dla uczniów indywidualnych programów edukacyjno- -terapeutycznych. Zintegrowany wielospecjalistycznie indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny jest opracowywany i realizowany przez cały zespół nauczycieli i specjalistów, doradców zawodowych, wspólnie z uczniem i jego najbliższym otoczeniem (rodzina, opiekunowie), z uwzględnieniem wyznawanych przez nich wartości. Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określa zoperacjonalizowane cele krótko i długoterminowe uwzględniające zdiagnozowane potrzeby ucznia. Każdemu celowi przypisane są działania, sposób i termin ich realizacji oraz osoby odpowiedzialne. Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny podlega monitorowaniu, okresowej ewaluacji i modyfikowaniu. O doborze uczniów do oddziałów decydują głównie ich potrzeby edukacyjne i możliwości psychofizyczne. Najważniejszym kryterium powinno być dobro ucznia i uzasadnione przekonanie, że tworzymy dla niego najkorzystniejsze warunki, przygotowujące go do wchodzenia w dorosłe życie, w tym także do zatrudniania wspomaganego lub innej formy zatrudniania albo efektywnego funkcjonowania w dziennych placówkach aktywności dla osób dorosłych. W celu nabywania praktycznych umiejętności związanych z wchodzeniem w rolę pracownika, szkoła zapewnia uczniowi wsparcie doradcy zawodowego, zajęcia przysposobienia do pracy oraz zgodnie z jego predyspozycjami i zainteresowaniami – praktyki wspomagane poza szkołą, z udziałem nauczyciela (doradcy zawodowego lub innego specjalisty), który pełni rolę trenera pracy. Postępy ucznia powinny być wzmacniane pozytywnie, natomiast brak postępów nie podlega wartościowaniu negatywnemu. Ocenianie bieżące funkcjonowania ucznia prowadzone jest podczas spotkań zespołu nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem. Konieczne jest zapewnienie uczniom integracji społecznej w naturalnym środowisku społeczności lokalnej. Nie każdy uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi będzie mógł w tak szerokim zakresie skorzystać z proponowanej tematyki, organizowanych wizyt studyjnych, czy praktyk wspomaganych. W takiej sytuacji zespół nauczycieli i specjalistów pracujących w szkole powinien szukać dla ucznia optymalnego modelu jego edukacji, być może wyłącznie w oparciu o istniejące w placówce pracownie, umożliwiające realizację przysposobienia do pracy oraz bazę materialno-dydaktyczną. Ze względu na specyficzny charakter edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, a także indywidualne tempo i zakres nauki każdego ucznia, osiągnięcia w poszczególnych sferach oddziaływań pedagogicznych i rewalidacyjnych są planowane indywidualnie. Dokonywana okresowo przez nauczycieli i specjalistów wielospecjalistyczna i wieloprofilowa ocena poziomu funkcjonowania ucznia umożliwia modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego i dostosowanie poziomu oczekiwanych osiągnięć ucznia do jego możliwości. Planując osiągnięcia uczniów w zakresie przysposobienia do pracy, należy brać pod uwagę w szczególności: indywidualne możliwości ucznia; rozwój umiejętności praktycznych; wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w życiu codziennym i sytuacjach w pracy; przestrzeganie dyscypliny pracy; jakość wykonywanej pracy; umiejętność kontrolowania przebiegu pracy oraz jej rezultatów, eliminowania błędów; postawę ucznia wobec pracy (zachowania i emocje wywoływane wykonywanymi zadaniami); cierpliwość przy wykonywaniu pracy, koncentrację uwagi; poszanowanie mienia i dbałość o sprzęt; poszanowanie pracy własnej i innych; przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy; samodzielność i własną inicjatywę ucznia; wkład pracy i zaangażowanie; sposób i czas wykonywania zadania; wykonywanie zadania od początku do końca; organizację stanowiska pracy; dokładność i systematyczność; umiejętność współdziałania w zespole i rozwiązywania konfliktów interpersonalnych; 19) wspieranie aktywności ucznia i jego uczestnictwa w różnych sytuacjach życiowych. Na zakończenie edukacji wskazane jest przygotowanie suplementu do świadectwa ukończenia szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy zawierającego informację niezbędną do prawidłowego funkcjonowania absolwentów w przyszłości – w dziennych placówkach aktywności dla osób dorosłych lub na rynku pracy. Suplement powinien zawierać opis kluczowych kompetencji społeczno-zawodowych i osobistych ucznia wraz z jego preferencjami i predyspozycjami, a także szczegółowymi informacjami na temat sposobu komunikowania się lub korzystania ze specjalnych środków wspomagających komunikację (AAC) oraz informacjami o odbytych praktykach wspomaganych na otwartym rynku pracy. Treści nauczania – wymagania szczegółowe Zakres treści nauczania i wychowania wynika z poziomu indywidualnego rozwoju i tempa przyswajania wiedzy przez ucznia. Przy realizacji treści nauczania i wychowania oraz wyborze kierunku przygotowania do pracy należy wykorzystać możliwości, jakie stwarza lokalne środowisko społeczno-kulturowe, dzienne placówki aktywności dla osób dorosłych, miejscowy rynek pracy (możliwość zatrudnienia na otwartym lub chronionym rynku pracy, w tym w zakładach aktywności zawodowej, spółdzielniach socjalnych itp.) oraz baza materialno-dydaktyczna szkoły. Zdobyta przez uczniów wiedza, umiejętności, ukształtowane wartości, wzorce osobowe, zachowania i motywacje powinny ułatwiać im umiejętne pełnienie ról społecznych. Taki sam, ale inny: odkrywanie siebie jako osoby dorosłej; kształtowanie świadomości własnej tożsamości; doskonalenie umiejętności rozpoznawania i wyrażania uczuć; uczenie się elementów kultury osobistej – wygląd zewnętrzny, higiena osobista, odpowiednie zachowanie się w różnych sytuacjach; rozumienie własnej niepełnosprawności i ograniczeń z niej wynikających; rozumienie roli ucznia jako osoby dorosłej w szkole przysposabiającej do pracy; posługiwanie się dowodem osobistym i innymi dokumentami; doskonalenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i niebezpiecznych; doskonalenie umiejętności wyboru odzieży i ubierania się adekwatnego do sytuacji, pogody; akceptowanie zmian i szacunek dla własnego ciała; poszanowanie prawa do intymności; doskonalenie umiejętności nawiązywania relacji z innymi ludźmi; uczenie się nawiązywania właściwych relacji z płcią przeciwną: koleżeństwo, przyjaźń, zakochanie, związek; rozumienie sytuacji małżeństwa, w którym występuje niepełnosprawność; poznawanie zasad sprawowania opieki nad dzieckiem; rozumienie, co oznacza odpowiedzialne rodzicielstwo; doskonalenie umiejętności aktywnego udziału w życiu rodziny; doskonalenie umiejętności oceny własnych kompetencji; rozwijanie swoich zainteresowań; uczenie się odróżniania marzeń realnych od nierealnych; uczenie się odróżniania fikcji od rzeczywistości – świat kina, teatru, literatury, gier komputerowych; dalsze poznawanie własnego regionu, kultury, tradycji regionalnych, organizacji i instytucji działających na danym terenie; rozumienie ważnych wydarzeń w rodzinie, miejscu zamieszkania, kraju, uczestniczenie w tych wydarzeniach; uczenie się utożsamiania z własnym krajem; uczenie się samodzielnego planowania wydatków i gospodarowania pieniędzmi; doskonalenie umiejętności samodzielnego robienia zakupów i korzystania z punktów usługowych; doskonalenie umiejętności dbania o zdrowy styl życia; rozumienie konieczności wykonywania badań profilaktycznych (badania okresowe, wizyty u stomatologa, urologa, ginekologa); doskonalenie umiejętności korzystania z instrukcji (opracowanych przy pomocy zdjęć, obrazków, symboli, z tekstem łatwym do czytania itp.); doskonalenie umiejętności przygotowania posiłków dla siebie i bliskich; uczenie się radzenia sobie z problemem chorób i śmierci bliskich osób, przeżywanie żałoby; uczenie się określania planów na przyszłość; uczenie się pisania podań; uczenie się wypełniania ankiety osobowej; poznawanie prawa, w tym uprawnień osób z niepełnosprawnościami do korzystania z systemu wsparcia społecznego; poznawanie obowiązków wobec prawa; rozumienie roli absolwenta szkoły; poznawanie ważności dokumentów, które uczeń otrzymuje na zakończenie szkoły; 38) doskonalenie umiejętności organizowania sobie czasu wolnego; rozumienie konieczności budowania wokół siebie kręgu wsparcia – grupy przyjaznych osób (sąsiedzi, dalsza rodzina, rówieśnicy, znajomi, rodzina itd.). Aktywny społecznie: poznawanie znaczenia słów: odpowiedzialność, obowiązkowość; doskonalenie umiejętności poprawnego zachowania się w miejscach publicznych; doskonalenie umiejętności dokonywania wyborów w różnych sytuacjach życiowych; doskonalenie umiejętności współpracy z innymi osobami; rozumienie sytuacji utrzymania bliskości lub dystansu w relacjach z innymi; doskonalenie umiejętności pomagania sobie i innym; uczenie się wykonywania pracy charytatywnej/wolontariackiej; uczenie się prowadzenia życia towarzyskiego; doskonalenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach groźnych i trudnych; uczenie się radzenia sobie ze stresem; uczenie się bycia asertywnym; stosowanie się do zasad savoir-vivre (odpowiednie zachowanie w różnych sytuacjach, postawy wobec innych osób); poznawanie zasad bezpieczeństwa w kontaktach z innymi ludźmi, nawiązywanych za pomocą Internetu i innych nowych technologii; uczenie się orientacji w przestrzeni bliższego i dalszego środowiska; rozwijanie i doskonalenie umiejętności korzystania z transportu publicznego; poznawanie dziennych placówek aktywności dla osób dorosłych; uczenie się zachowań właściwych dla pracownika/uczestnika placówki aktywności dla osób dorosłych; uczenie się samodzielności w mieszkaniu treningowym. Aktywny zawodowo. rozpoznawanie i nazywanie własnych potrzeb i oczekiwań w odniesieniu do pracy; uczenie się wskazywania swoich mocnych i słabych stron w sytuacji pracy; uczenie się określania swoich preferencji (zainteresowań) i predyspozycji zawodowych, doskonalenie umiejętności planowania swojej przyszłości zawodowej; poznawanie znaczenia pracy w życiu człowieka; poznawanie zawodów i czynności zawodowych, dokonywanie wyborów zgodnie z preferencjami i możliwościami; poznawanie szans i zagrożeń wynikających z podjęcia decyzji o zatrudnieniu; uczenie się aktywnego poszukiwania pracy; doskonalenie umiejętności posługiwania się komputerem i wykorzystywania go jako źródła informacji i narzędzia wypowiedzi; uczenie się technik autoprezentacji i prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcą; uczestniczenie w praktykach wspomaganych; uczenie się czynności pracy na konkretnych stanowiskach pracy; zapoznanie się z dokumentacją formalną związaną z podjęciem zatrudnienia; poznanie praw i obowiązków pracownika; poznanie praw i obowiązków pracodawcy; poznanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych; uczenie się radzenia sobie z sytuacjami trudnymi w pracy; kształtowanie umiejętności społecznych niezbędnych w pracy; poznanie stanowiska pracy i kultury zakładu pracy. Źródło: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. z 2017 r., poz. 356 Podczas zajęć stosujemy alternatywne i wspomagające metody komunikacji adekwatnie do potrzeb naszych uczniów. Gesty są naturalnym sposobem komunikacji. Używają ich zarówno osoby mówiące, jak i osoby z dysfunkcją w tym zakresie. Wiele gestów jest naturalnych, pojawiają się spontanicznie lub są uwarunkowane kulturowo jak np. tak (kiwnięcie głową), nie (kręcenie głową), do widzenia. Makaton – gesty/znaki graficzne. Jest to opracowany system gestów – uproszczony i w miarę możliwości dostosowany do potrzeb użytkowników. Wiele z gestów jest gestami naturalnymi. Jednak dzięki rozpowszechnieniu systemu osoba niemówiąca ma możliwość porozumiewania się w taki sam sposób w wieloma osobami w różnych miejscach – w przedszkolu, w szkole, w domu, itd. Makaton to również system znaków graficznych: czarny rysunek na białym tle, łatwy do narysowania, schematyczny, podpis nad obrazkiem. Picture Communication Symbols (PCS) : jest zbiorem prostych rysunków oznaczających podstawowe słowa niezbędne do codziennego porozumiewania się. Są to czasowniki, rzeczowniki, przyimki, zaimki, przymiotniki. Symbole PCS są bardzo proste, wręcz symboliczne, powinny być podpisane. Piktogramy: biały symbol na czarnym tle, często wybierany w komunikacji z osobami słabowidzącymi, podpis nad obrazkiem Fotografia: fotografie osób, przedmiotów bliskich dziecku używane najczęściej na początkowych etapach wprowadzania komunikacji lub obok innego systemu obrazkowego Komunikatory: są to urządzenia niezależne od komputera, które mają za zadanie wspomóc komunikację, nagrywa się na nie wiadomości (słowa, zdania), które można następnie odtworzyć poprzez naciśnięcie przycisku. Każdy komunikat może być odtwarzany dowolną ilość razy. Komunikatory mogą zawierać od jednej po kilkaset wiadomości. Specjalistyczne oprogramowanie wspomagające komunikację: stanowi oddzielną grupę pomocy dla osoby niemówiącej, jest zainstalowane na komputerze, tablecie, telefonie. Baza symboli oprogramowania sprawiają, że są one dostępne również dla osób nie potrafiących czytać i pisać, natomiast syntezator mowy pozwala osobie niemówiącej na głośne wyrażanie swoich emocji, potrzeb, opinii, akceptować lub negować, a także proponować własne rozwiązania. Bogate funkcje programów wspomagających komunikację pozwalają na przygotowywanie indywidualnych plansz edukacyjnych, zadaniowych wspomagających naukę czytania, pisania, rozróżniania i nazywania przedmiotów, kształtów, kolorów, odgłosów. PECS– system funkcjonalnego porozumiewania osób z autyzmem opracowany przez Pyramid Approach to Education. Cele kształcenia – wymagania ogólne Celem edukacji ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym jest budowanie jego tożsamości, rozwijanie autonomii i poczucia godności, wdrażanie go do funkcjonowania społecznego oraz do rozumienia i przestrzegania norm społecznych, a w szczególności wyposażenie go w takie umiejętności i wiadomości, które pozwolą mu na korzystanie – na miarę indywidualnych możliwości – z jego wolności i praw człowieka, a także pozwolą mu na postrzeganie siebie jako niezależnej osoby. Ważne jest, aby uczeń: mógł porozumiewać się z otoczeniem w najpełniejszy sposób, werbalnie lub pozawerbalnie z wykorzystaniem znanych sposobów porozumiewania się (także wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC); zdobył maksymalną samodzielność w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych; był zaradny w życiu codziennym, adekwatnie do indywidualnego poziomu sprawności i umiejętności oraz miał poczucie godności własnej i decydowania o sobie; mógł uczestniczyć w różnych formach życia społecznego na równi z innymi członkami danej zbiorowości, znając i przestrzegając ogólnie przyjęte normy współżycia, zachowując prawo do swojej indywidualności; rozumiał na miarę swoich możliwości otaczające go zjawiska społeczne i przyrodnicze; mógł nabywać umiejętności i uczyć się czynności, przydatnych w przyszłym dorosłym życiu; posiadał rzeczywisty obraz samego siebie w oparciu o pozytywne poczucie własnej wartości oraz umiejętność dostrzegania swoich mocnych i słabych stron. Zadania szkoły Tworzenie warunków niezbędnych do zapewnienia uczniowi poczucia bezpieczeństwa, wzmacniania własnej wartości i akceptacji oraz komfortu psychicznego w procesie integracji ze środowiskiem, jednocześnie wspierających aktywność i uczestniczenie w życiu klasy i szkoły. Dokonywanie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia i na jej podstawie opracowywanie i modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego. Zapewnienie uczniowi udziału w niezbędnych zajęciach rewalidacyjnych, wynikających z jego potrzeb i zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Na zajęciach rewalidacyjnych pożądane jest łączenie uczniów z podobnymi problemami rozwojowymi. Zapewnienie warunków do realizacji celów edukacji i rewalidacji, a w szczególności społecznych i materialnych warunków umożliwiających: nawiązanie pozytywnego kontaktu emocjonalnego nauczyciela z uczniem oraz między uczniami; kształtowanie kompetencji społecznych: tworzenie sytuacji wychowawczych umożliwiających doświadczanie relacji społecznych, przygotowanie do pełnienia różnych ról społecznych, wzmacnianie pozytywnych przeżyć związanych z pełnionymi rolami; rozwijanie motywacji do porozumiewania się z drugą osobą (rówieśnikiem, dorosłym), komunikowania potrzeb i stanów emocjonalnych za pomocą mowy lub wspomagających bądź alternatywnych metod komunikacji; wspieranie rozwoju komunikacji na każdych zajęciach i we wszystkich sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych; rozwijanie i utrwalanie podstawowych pojęć matematycznych: stosunki przestrzenne, liczenie, mierzenie, ważenie, rozpoznawanie figur geometrycznych, poznawanie stosunków czasowych; naukę czytania i pisania jako umiejętności odbierania i nadawania informacji; wykorzystywanie naturalnych sytuacji życia codziennego do nauki rozumienia, oraz nabywania języka (przyswajania i uczenia się) i rozwijania umiejętności komunikacyjnych uczniów, w tym także umiejętności czytania i pisania w dostępnej modalności, jak również zdobywania elementarnych umiejętności matematycznych, przydatnych w codziennym życiu; udział w różnego rodzaju zabawach: manipulacyjnych, konstrukcyjnych, ruchowych, muzyczno-ruchowych, tematycznych i innych; rozwój sprawności psychofizycznej (prowadzenie zajęć niezbędnych do rozwoju psychoruchowego: sportowych i korekcyjnych); wdrażanie do samodzielnego wykonywania czynności lub sygnalizowania potrzeb związanych z samoobsługą i dbaniem o higienę osobistą z poszanowaniem prawa do intymności; uczenie się umiejętności kontroli własnych zachowań i kształtowanie niezależności uczuciowej; kształtowanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach społecznych; uczenie umiejętności radzenia sobie z lękiem, niepokojem i stresem oraz rozwiązywania sytuacji konfliktowych; uczenie się zachowań zgodnych z ogólnie przyjętymi normami życia społecznego; poznawanie środowiska przyrodniczego, rozbudzanie zainteresowania i szacunku dla otaczającej przyrody i wychowanie do życia w harmonii z przyrodą; uświadamianie uczniom ich ograniczeń, wynikających z niepełnosprawności, które mogą napotkać w życiu; przygotowywanie uczniów do roli dorosłej kobiety i mężczyzny; wprowadzanie elementów wiedzy o rozwoju i zmianach własnego ciała oraz elementów wiedzy o seksualności człowieka; uczenie umiejętności ochrony siebie, swojej intymności oraz poszanowania intymności innych osób; kształtowanie umiejętności bycia asertywnym; rozwijanie umiejętności dokonywania wyboru i budzenie poczucia odpowiedzialności za własne decyzje oraz uczenie obowiązkowości; zdobywanie umiejętności technicznych i wykorzystywanie ich w różnych sytuacjach życiowych; korzystanie z urządzeń technicznych, ułatwiających funkcjonowanie w życiu; korzystanie z technologii informacyjnej i komunikacyjnej, z uwzględnieniem urządzeń i programów specjalistycznych, zwłaszcza umożliwiających lub ułatwiających komunikowanie się; rozwijanie wrażliwości i kreatywności artystycznej zgodnie z potrzebami i możliwościami uczniów; poznawanie otoczenia, instytucji, obiektów i miejsc użyteczności publicznej, z których uczeń korzysta i będzie korzystał w przyszłości; udział w różnych wydarzeniach społecznych i kulturalnych w roli odbiorcy i twórcy kultury, uczenie przy tym wyrażania swoich przeżyć, emocji i doświadczeń; uprawianie przez uczniów różnych dyscyplin sportu; udział w zawodach sportowych, turystyce i krajoznawstwie; przygotowanie ucznia do wyboru formy spędzania czasu wolnego i aktywnego w niej udziału; przybliżanie tradycji i obyczajów lokalnych i narodowych; rozbudzanie poczucia przynależności do społeczności lokalnej, regionu, narodu. Formy zajęć W szkole podstawowej wyodrębnia się: zajęcia edukacyjne: funkcjonowanie osobiste i społeczne, zajęcia rozwijające komunikowanie się, zajęcia rozwijające kreatywność, wychowanie fizyczne, etyka; zajęcia rewalidacyjne. Osią wszystkich działań edukacyjnych jest wspieranie rozwoju funkcjonowania osobistego i społecznego ucznia. Temu celowi służą wszystkie, ściśle ze sobą powiązane, rodzaje zajęć. Funkcjonowanie osobiste i społeczne to zajęcia zapewniające zdobycie wiedzy z różnych obszarów, uczenie różnych praktycznych umiejętności oraz rozwijanie kompetencji społecznych. Zajęcia mają na celu wszechstronny rozwój uczniów oraz takie przygotowanie do pełnienia ról społecznych, aby mogli w przyszłości jak najlepiej funkcjonować i w jak najbardziej możliwy sposób zintegrować się ze środowiskiem. Zajęcia rozwijające komunikowanie się powinny służyć nabywaniu języka i umiejętności porozumiewania się w bliskim i dalszym środowisku w mowie, w piśmie i w każdy możliwy dla ucznia sposób (także z zastosowaniem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC). Uczeń powinien mieć możliwość doświadczania procesu komunikowania się: odkrywania i uświadamiania sobie możliwości porozumiewania się, zwłaszcza odkrywania skuteczności własnych zachowań komunikacyjnych, czyli tego, że inni odbierają sygnały i reagują na nie; bycia odbiorcą i nadawcą komunikatów językowych i niejęzykowych; uważnego wsłuchiwania się w wypowiedzi innych osób i patrzenia na mówiących do niego; nawiązywania kontaktu i rozpoczynania dialogu; słuchania i czekania na aktywne włączenie się w rozmowę; wyrażania i przekazywania potrzeb, emocji, opinii, myśli, pragnień i woli; proszenia o pomoc; okazywania wdzięczności; stosowania zwrotów grzecznościowych; wyrażania i przekazywania potrzeb, emocji, myśli, pragnień i woli; zadawania pytań, formułowania adekwatnych odpowiedzi; przekazywania informacji o faktach i relacjonowania zdarzeń; autoprezentacji (kim jestem, ile mam lat, jak wyglądam, co lubię itp.); przedstawiania się i przedstawiania innych; dostosowywania tematu rozmowy do zainteresowań własnych i partnerów; rozmawiania na różne tematy; uczenia się podstawowych zasad kultury komunikowania się (mówienia komplementów, zapraszania, zachęcania do kontaktu, przepraszania, przekonywania itp.). Dla każdego ucznia komunikującego się werbalnie, ale niezrozumiałego poza kontekstem oraz dla każdego ucznia niekomunikującego się werbalnie zespół winien opracować indywidualny system komunikacji, w tym zestaw pomocy do komunikowania. Powinien on być dostępny na wszystkich zajęciach w szkole, w domu i w środowisku otwartym. Nauczyciele tworzą indywidualne pomoce z udziałem ucznia, pamiętając przy tym, że komunikacja jest procesem otwartym i baza pojęciowa ucznia rozwija się wraz z wiekiem i czasem nauki. Zestaw pomocy do komunikowania się powinien być zatem rozwojowy i odpowiadać indywidualnym potrzebom i możliwościom ucznia. Zajęcia rozwijające kreatywność służą rozwijaniu wyobraźni, zainteresowań, motywacji do działania i aktywności twórczej uczniów oraz wyrażaniu przeżyć i emocji za pomocą dostępnych dla nich środków wyrazu, także artystycznych, praktycznych i technicznych. W zależności od potrzeb uczniów, jak również od ich specyficznych zachowań i ograniczeń, w ramach przedmiotu mogą być organizowane zajęcia: malarskie, rysunku, modelowania z elementami rzeźby, kolażu, batiku, decoupage, z technologii informacyjno-komunikacyjnej, rytmiczne, muzyczne, muzyczno-rytmiczne, taneczne, teatralne, w tym pantomimy, florystyki, ruchowe, sportowe, praktyczno-techniczne z użyciem narzędzi i urządzeń, kulinarne, dekoratorsko-porządkowe, obróbki drewna, metalu, tkactwa, dziewiarstwa, hodowli zwierząt, uprawy roślin itp. Powyższe propozycje stanowią katalog zajęć do wyboru, zgodnie z zainteresowaniami, mocnymi stronami ucznia i możliwościami szkoły. Należy zwłaszcza uwzględniać możliwości ukierunkowania rozwoju ucznia na działania celowe i pożyteczne, przydatne w przyszłości, które mają charakter pracy, pozwalają osiągać uznanie społeczne i poczucie sensu życia. Wychowanie fizyczne to zajęcia rozwijające sprawność i kondycję fizyczną. Ważne jest, by po zakończeniu nauki w szkole uczniowie byli jak najlepiej przygotowani do samodzielnego podejmowania działań na rzecz aktywności fizycznej i własnego zdrowia. Główne cele zajęć to: rozwijanie sprawności małej motoryki (kontrola małej motoryki, koordynacja rąk, zręczność manualna); rozwijanie sprawności dużej motoryki (kształtowanie prawidłowych pozycji wyjściowych do ćwiczeń, prawidłowej postawy, umiejętności elementarnych − lokomocyjnych, nielokomocyjnych, manipulacyjnych); doskonalenie reakcji równoważnych; stymulowanie dotykowe z uwzględnieniem czucia głębokiego; kształtowanie zdolności motorycznych (koordynacyjnych, siłowych, szybkościowych, wytrzymałościowych); wyzwalanie aktywności ruchowej przez zabawy sportowe oparte na naturalnej potrzebie ruchu; hartowanie organizmu; wdrażanie do dbałości o zdrowie, rozumienie związku aktywności fizycznej ze zdrowiem; wdrażanie do współdziałania w zespole, respektowania przepisów i zasad sportowych, w tym zasad fairplay; kształtowanie postawy świadomego uczestniczenia uczniów w różnych imprezach sportowo-rekreacyjnych i masowych zawodach. Etyka to zajęcia, podczas których nauczyciel wprowadza uczniów w świat wartości, w którym najprostszym i najlepiej dla nich rozpoznawalnym jest pojęcie dobra. Nauczyciel krok po kroku powinien uwrażliwiać uczniów, ukierunkować na dobro i zachęcać do jego poszukiwania we wszelkich przejawach. Głównym celem zajęć etyki jest kształtowanie pozytywnego nastawienia wobec omawianych zagadnień dotyczących człowieka, jego najbliższego otoczenia (rodziny, przyjaciół, kolegów, dzieci, osób starszych, osób niepełnosprawnych itp.), środowiska przyrodniczego, stosunku do własnych uczuć, motywacji i określonych sytuacji życiowych. Zajęcia rewalidacyjne mają charakter terapeutyczny, usprawniający i korekcyjny. Prowadzone są w celu: rozwijania mowy i umiejętności komunikowania się; usprawniania sensorycznego oraz integracji czynności zmysłowo-nerwowych: rozwijania percepcji wzrokowej i spostrzegania, rozwijania percepcji słuchowej (ze szczególnym uwzględnieniem słuchu fonemowego i percepcji dźwięków mowy); usprawniania czynności zmysłów powonienia, smaku, dotyku oraz kinestezji; rozwijania koordynacji wzrokowo-ruchowej i wzrokowo-słuchowo-ruchowej; usprawniania czynności narządów mowy; rozwijania sprawności manualnej; ćwiczenia pamięci; ćwiczenia koncentracji uwagi; rozwijania myślenia; korygowania niepożądanych zachowań; rozwijania autoorientacji i orientacji przestrzennej oraz samodzielnego i bezpiecznego poruszania się, także środkami transportu; wspierania w nabywaniu umiejętności czytania, pisania, liczenia; rozwijania sprawności psychofizycznej; rozwijania zainteresowań; wzmacniania kondycji fizycznej; wspomagania samodzielności osobistej i społecznej; kształtowania umiejętności samodzielnego organizowania wypoczynku i rekreacji; przygotowania do radzenia sobie w sytuacjach nowych i trudnych; przygotowania do radzenia sobie z sukcesem i porażką; 19) kształtowania umiejętności bycia asertywnym. Rodzaj zajęć rewalidacyjnych jest określony w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym ucznia w oparciu o zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz wyniki wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia. Treści nauczania – wymagania szczegółowe Zakres treści nauczania i wychowania w kształceniu uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym jest dostosowany do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia. Przy realizacji treści nauczania i wychowania należy wykorzystać możliwości, jakie stwarza baza materialno-dydaktyczna szkoły oraz środowisko społeczno-kulturowe, w którym uczeń żyje i uczy się. Głównym kryterium doboru treści nauczania powinny być potrzeby i możliwości psychofizyczne ucznia oraz wzmacnianie jego aktywności. Ważna jest również ich przydatność praktyczna. Konieczne jest także wyposażenie ucznia w takie umiejętności, aby był jak najlepiej przygotowany do realizacji zadań życia codziennego oraz podejmowania samodzielnie różnych ról społecznych w swoim środowisku. Treści nauczania i wychowania podlegają poszerzaniu, powtarzaniu i utrwalaniu w miarę zdobywania przez uczniów wiadomości, umiejętności i sprawności. Taki podział treści nauczania został pomyślany jako otwarty zestaw sytuacji i ról społecznych, w których może znaleźć się uczeń. Treści nauczania mogą wykraczać poza wymienione obszary, w zależności od potrzeb uczniów. Nauczyciel ma prawo do wyboru, w tym zawężania lub poszerzania, treści nauczania korzystnych dla rozwoju ucznia, ze szczególnym uwzględnieniem jego autonomii i godności. Ja. Budowanie własnej tożsamości: kształtowanie świadomości własnego „ja” i budowanie własnej tożsamości; kształtowanie świadomości własnego ciała i orientacja w jego schemacie; kształtowanie orientacji w przestrzeni; kształtowanie identyfikacji z płcią; uczenie się rozumienia zmian ciała w cyklu życia; uczenie się i identyfikacja własnych danych osobowych (adres zamieszkania, adres placówki); kształtowanie świadomości własnej niepełnosprawności i ograniczeń, które mogą z niej wynikać; uczenie się określania własnych mocnych stron i trudności; poznawanie dokumentów osobistych i rozumienie do czego są one przydatne. Jedzenie: sygnalizowanie głodu i pragnienia w sposób zrozumiały dla otoczenia; uczenie się spożywania pokarmów płynnych, półpłynnych, stałych; kształtowanie funkcji gryzienia; uczenie się dokonywania wyboru pokarmów i kolejności podania pokarmu; uczenie się wyrażania swojej opinii na temat posiłku i sposobu jego spożywania; uczenie się posługiwania się sztućcami; uczenie się nalewania i przelewania płynów; uczenie się nakładania posiłków; uczenie się i doskonalenie umiejętności estetycznego spożywanie posiłków; uczenie się pomagania przy nakrywaniu stołu; uczenie się sprzątania miejsca spożywania posiłków; uczenie się dokonywania zakupów żywności; uczenie się samodzielnego przygotowywania posiłków z wykorzystaniem prostych przepisów. Ubieranie się: kształtowanie wzorców ruchowych umożliwiających aktywne uczestnictwo w czynności ubierania/rozbierania się; uczenie się zakładania i zdejmowania odzieży i obuwia; uczenie się określania zakresu pomocy potrzebnej podczas ubierania/rozbierania się – formułowanie i przekazywanie prośby o pomoc; uczenie się dobierania odzieży stosownie do pogody, sytuacji, okoliczności, pory dnia, wieku; samodzielne dokonywanie wyboru ubrania; ocenianie czystości odzieży; uczenie się dbania o czystość odzieży; uczenie się dokonywania wyborów przy zakupie odzieży. Higiena osobista: uczenie się oceniania stanu czystości ciała; stosowanie zabiegów higienicznych: mycie, wycieranie, pielęgnacja rąk, twarzy, całego ciała, dbałość o włosy; uczenie się dbania o higienę jamy ustnej; dbanie o higienę intymną (ze szczególnym uwzględnieniem higieny podczas okresu dojrzewania); korzystanie z przyborów toaletowych i kosmetyków; dokonywanie zakupów przyborów toaletowych i kosmetyków; opanowanie nawyków higienicznych (toaleta, mycie rąk); przestrzeganie zasad intymności podczas czynności higienicznych. Potrzeby fizjologiczne: zgłaszanie potrzeb; samodzielne załatwianie potrzeb; zachowanie intymności podczas korzystania z toalety; dbanie o czystość w toalecie i łazience. Sygnalizowanie samopoczucia: sygnalizowanie i określanie doświadczanego dyskomfortu lub miejsca dolegliwości bólowych; rozpoznawanie stanów emocjonalnych u siebie i innych osób; reagowanie w sytuacjach trudnych emocjonalnie, konfliktowych i niebezpiecznych. Ja i otoczenie. Ja – członek rodziny. moja rodzina: określanie swojego miejsca w rodzinie (jestem dzieckiem, bratem, siostrą, jedynaczką, wnuczką itp.), nazywanie członków swojej rodziny i rozumienie ich ról w rodzinie, udział w zajęciach w domu, podejmowanie obowiązków w domu, rozumienie i nazywanie relacji i więzi między członkami rodziny, przestrzeganie zasad panujących w rodzinie, poznanie pracy i zajęć członków rodziny, udział w świętach i tradycjach rodzinnych, przestrzeganie kultury życia codziennego, poznanie problemu choroby i śmierci bliskich osób, przeżywanie żałoby; moje miejsce zamieszkania: poznanie i korzystanie z adresu domowego, określanie wyglądu swojego mieszkania domu, poznawanie rodzaju i funkcji pomieszczeń w domu, poznawanie wyposażenia mieszkania, poznawanie rodzajów aktywności wykonywanych w domu, uczenie się dbania o wygląd mieszkania i zachowania porządku, poznawanie otoczenia domu (miejsca użyteczności publicznej, park, ogród i in.), uczenie się korzystania z tego otoczenia, uczenie się troszczenia się o zwierzęta domowe. Ja – uczeń. moja klasa: poznawanie swoich nauczycielek/nauczycieli, rozumienie roli jaką pełnią, poznawanie koleżanek i kolegów nawiązywanie relacji z nimi, koleżeństwa, przyjaźni, rozróżnianie swojego miejsca klasie, przestrzeganie zasad panujących w klasie, poznawanie i przestrzeganie struktury dnia, przestrzeganie norm współżycia w grupie, uczenie się współuczestnictwa i współpracy podczas zabawy i zajęć; moja szkoła: poznawanie i wykorzystywanie w różnych sytuacjach nazwy i adresu szkoły, poznawanie osób pracujących w szkole, ich funkcje i role, nawiązanie z nimi relacji, poznawanie rodzajów i funkcji pomieszczeń szkolnych, poznawanie i korzystanie z wyposażenia szkoły, przestrzeganie zasad i norm panujących w szkole, podejmowanie różnych aktywności w szkole, udział w uroczystościach i imprezach, poznawanie i przestrzeganie zwyczajów szkolnych, poznawanie i korzystanie z otoczenia placówki. Ja – w rozmowie: przyswajanie języka i doskonalenie rozwoju mowy; uczenie się porozumiewania się w formie dialogu; poznawanie zasad prowadzenia rozmowy; wdrażanie do komunikowania się z zastosowaniem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji – AAC: gesty, mimika, zdjęcia, obrazy, znaki przestrzenno-dotykowe, symbole, pismo, urządzenia i oprogramowanie wspomagające komunikację (dla uczniów niekomunikujących się werbalnie lub ze znacznymi ograniczeniami w tym zakresie); udział w wydarzeniach klasowych i szkolnych, także z zastosowaniem urządzeń głosowych – prostych komunikatorów, urządzeń wysokiej technologii; uczenie się i doskonalenie wyrażania własnego zdania; wdrażanie do stosowania form grzecznościowych i komplementów w życiu codziennym; uczenie się budowania komunikatów wieloelementowych; uczenie się przekazywania informacji, dawania komuś instrukcji; uczenie się wyjaśniania swojego zachowania i mówienia o planach; uczenie się zdobywania informacji, zadawania pytań; uczenie się pracy z tekstem, w tym branie udziału w „czytaniu uczestniczącym”, komponowanie własnych tekstów, w tym relacji, ogłoszeń, listów i podań. Ja – członek społeczności lokalnej: poznawanie sąsiadów, znajomych rodziny i ich ról społecznych; poznawanie i korzystanie z miejsc użyteczności publicznej; poznawanie regionu, tradycji, obyczajów; poznawanie ważnych i ciekawych miejsc w swojej miejscowości; udział w lokalnych świętach i uroczystościach; korzystanie ze środków komunikacji lokalnej i przestrzeganie zasad korzystania z nich; poznawanie organizacji społecznych działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami; władze samorządowe i instytucje lokalne, poznawanie ich zadań wobec osób niepełnosprawnych (ułatwienia, likwidacja barier). Ja – członek społeczeństwa: rozumienie przynależności do kraju, regionu, narodu; poznanie barw i symboli narodowych; poznawanie organów władzy państwowej; poznawanie ważnych urzędów i instytucji; udział w świętach narodowych, religijnych, okolicznościowych; obserwowanie i udział w ważnych wydarzeniach w kraju; poznawanie ważnych, ciekawych miejsc w Polsce; poznawanie ważnych dokumentów prawnych – Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Ja i przyroda: rozpoznawanie pór roku i zjawisk im towarzyszących; poznawanie świata roślin, ich znaczenia, prowadzenie upraw i prac ogrodniczych; poznawanie świata zwierząt, hodowla, opieka; wdrażanie do zachowań proekologicznych. Moje zdrowie: uczenie się dbałości o zdrowie – różnicowanie pojęć: „człowiek zdrowy”, „człowiek chory”; uczenie się przestrzegania zasad higieny – mycia rąk, mycia owoców i warzyw, korzystania z czystych naczyń itd.; uczenie się dobierania produktów spożywczych do poszczególnych posiłków; poznawanie i przestrzeganie zasad zdrowego trybu życia; uczenie się dbałości o odpowiednią pozycję podczas pracy oraz dobre oświetlenie; rozumienie znaczenia snu oraz odpoczynku; poznawanie pracy lekarzy różnych specjalności i pielęgniarek; rozumienie konieczności przeprowadzania badań profilaktycznych – wizyta u lekarza pierwszego kontaktu, stomatologa, ginekologa itp. Ja w chorobie: uczenie się rozpoznawania pierwszych objawów przeziębienia; uczenie się przestrzegania zasad higieny podczas zachorowania; wdrażanie do prawidłowego zachowania się podczas wizyty u lekarza/lekarzy różnych specjalności oraz podczas pobytu w szpitalu; poznawanie przebiegu badań lekarskich; zawiadamianie innych o złym samopoczuciu własnym lub drugiej osoby. Ja jako konsument: poznawanie różnych rodzajów sklepów – planowanie i robienie zakupów; poznawanie wartości pieniędzy i sposobów ich pozyskiwania; uczenie się umiejętności płacenia za towar lub usługę; uczenie się korzystania z kalkulatora w miejscach zakupów; uczenie się rozpoznawania daty ważności produktów; poznawanie spraw załatwianych w banku, korzystanie z karty płatniczej; poznawanie i korzystanie z restauracji, kawiarni – posługiwanie się menu, zamawianie, płacenie; poznawanie i korzystanie z poczty – wysyłanie listów i paczek, odbieranie przekazu pocztowego itp.; poznawanie i korzystanie z usług fryzjera – wybieranie fryzury, płacenie za usługę; poznanie i korzystanie z zakładu fotograficznego – przygotowanie się do zdjęcia, pozowanie, odbiór zdjęcia, płacenie; poznanie i korzystanie z różnych wypożyczalni – rozpoznawanie miejsc, w których można coś wypożyczyć (książki, stroje), stosowanie zasady zwrotu na czas i opłaty; inne (w zależności od potrzeb). Ja w świecie techniki: uczenie się obsługiwania aparatu telefonicznego – włączanie, wyłączanie; uczenie się wybierania lub wskazywania numerów do bliskich, do siebie oraz numerów alarmowych; uczenie się wysyłania i odbierania SMS; uczenie się posługiwanie się prostymi narzędziami (nożyczki, młotek, śrubokręt, obcążki, miarka itp.); uczenie się korzystania z zaawansowanych urządzeń technicznych; uczenie się obsługiwania urządzeń RTV i AGD ułatwiających życie codzienne (radio, telewizja, odkurzacz, suszarka do włosów, kuchnia mikrofalowa, zmywarka, pralka itp.). Ja w świecie technologii informacyjnej: uczenie się i doskonalenie obsługiwania komputera – korzystanie ze standardowych i specjalistycznych urządzeń peryferyjnych i programów; uczenie się rysowania i malowania na ekranie z wykorzystaniem podstawowych funkcji przybornika edytora graficznego (np. Paint); uczenie się tworzenia prostych pism użytkowych (np. listów, ogłoszeń, podań) z wykorzystaniem edytora (np. Word lub edytory znaków graficznych stosowanych w AAC); uczenie się obsługiwania prostych gier edukacyjnych; uczenie się korzystania z przeglądarek internetowych; uczenie się obsługiwania skrzynki pocztowej – wysyłanie i odbieranie e-maili; wdrażanie do zachowania bezpieczeństwa przy korzystaniu z sieci internetowej – zwracanie uwagi na wirusy, nieodpowiednie treści, niebezpieczne wiadomości, wyłudzanie danych poufnych, fałszywe sklepy, osoby poznane w sieci, hejt. Ja w bezpiecznym świecie: uczenie się dostrzegania czynników i sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu (w tym także zagrożenia ze strony innych osób, używanie alkoholu, środków odurzających); uczenie się i doskonalenie umiejętności zachowania się w sytuacjach trudnych i niebezpiecznych (dotyczących siebie i innych); poznawanie odpowiedzialnych za bezpieczeństwo ludzi (Straż Pożarna, Policja, Wojsko Polskie, Straż Miejska, pracownicy ochrony); poznawanie i korzystanie z ważnych numerów alarmowych; wdrażanie do rozumienia i unikania zagrożeń; uczenie się zachowania bliskości i dystansu w relacjach z innymi ludźmi; uczenie się prawidłowego zachowywania się w środkach komunikacji; poznawanie nietypowych i nagłych sytuacji, które mogą się zdarzyć w domu, szkole, na ulicy, w innych miejscach; wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas posługiwania się różnymi urządzeniami w domu i w szkole; posługiwanie się identyfikatorem lub opaską identyfikacyjną w życiu codziennym; uczenie się rozpoznawania i rozumienia znaków drogowych, symboli, oznaczeń w różnych miejscach itp. Ja w świecie kultury i rozrywki: wdrażanie do korzystania z ośrodków i instytucji kultury; uczenie się właściwego zachowania w różnych miejscach i sytuacjach (teatr, kino, muzeum, wystawy, koncerty itp.); wdrażanie do udziału w różnych formach twórczości (formy parateatralne, muzykowanie, zajęcia plastyczne, imprezy itp.); uczenie się tworzenia własnych prac artystycznych (obrazy, kompozycje, projekty fotograficzne i filmowe, odgrywanie ról itp.). Mój czas wolny: wdrażanie do zabawy z udziałem innych osób; uczenie się, co można robić w swoim czasie wolnym; uczenie się dokonywania wyboru sposobu spędzania czasu wolnego; uczenie się dokonywania wyboru, z kim chce się spędzać czas wolny? Będę dorosły: rozumienie, że ma się 18 lat, będzie się miało 18 lat i co to znaczy? rozumienie procesu dojrzewania; planowanie swojej przyszłości; korzystanie z pomocy doradcy zawodowego; doskonalenie umiejętności określania własnych wiadomości i umiejętności; wdrażanie do posługiwania się dokumentem dorosłości – dowodem osobistym, rozumienie kiedy jest on przydatny; wdrażanie do rozumienia, co to znaczy, że jest się odpowiedzialnym; uczenie się bycia asertywnym; uczenie się dbania o siebie i pomagania innym. To, co mi pomaga. Czynniki środowiskowe (leki, rodzina, środowisko znajomych, przyjaciół, pomoce i urządzenia wspomagające funkcjonowanie komunikacji itp.). Wdrażanie do właściwego korzystania z zaopatrzenia ortopedycznego i oprzyrządowania ułatwiającego funkcjonowanie (okulary, aparaty słuchowe, kule, trójnogi, balkoniki, wózki inwalidzkie, ortezy, kaski itp.). Działania nauczycieli i specjalistów wspierające ucznia w zakresie: rozwijania komunikacji; rozpoznawania emocji i radzenia sobie z nimi; doskonalenia motoryki małej; doskonalenia motoryki dużej; doskonalenia przetwarzania zmysłowego; rozwijania samodzielności; usprawniania procesów poznawczych (uwaga, spostrzeganie, pamięć, myślenie); rozbudzania i podtrzymywania motywacji do różnych działań; rozwijania i podtrzymywania zainteresowań; rozwijania i doskonalenia technik szkolnych (czytania, pisania, liczenia). Warunki i sposób realizacji Edukacja uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym polega na integralnej realizacji funkcji dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły. Cele, formy i metody pracy należy dostosować do specyfiki indywidualnych potrzeb według zasad opisanych przez współczesne teorie nauczania oraz w oparciu o doświadczenia nauczycieli praktyków. Szkoła ma obowiązek stosowania w edukacji uczniów racjonalnych dostosowań przewidzianych w art. 24 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1169). Specyfika kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym polega na nauczaniu i wychowaniu całościowym, sytuacyjnym, zintegrowanym, opartym na wielozmysłowym poznawaniu otaczającej rzeczywistości – w całym procesie edukacji. Priorytetem w edukacji ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym jest rozwijanie kompetencji osobistych, komunikacyjnych i społecznych, które pozwolą na przyszłe w miarę samodzielne, godne i wartościowe życie w dorosłości, w maksymalnej integracji z innymi członkami społeczeństwa. Działania edukacyjne ukierunkowane na zaspokajanie specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych powinny być dostosowane do możliwości psychofizycznych uczniów oraz powinny wspierać jego aktywność i uczestniczenie w różnych zajęciach, czynnościach. Przy ustalaniu kierunków pracy należy uwzględniać indywidualne tempo rozwoju, kompetencje komunikacyjne, zainteresowania, uzdolnienia i mocne strony ucznia. Edukacja ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym opiera się na zintegrowanym wielospecjalistycznie, indywidualnym programie edukacyjno- -terapeutycznym, opracowanym i realizowanym przez zespół nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem w oparciu o wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania ucznia i zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określa zoperacjonalizowane cele krótkoi długoterminowe, uwzględniające zdiagnozowane potrzeby ucznia. Każdemu celowi przypisane są działania, sposób i termin ich realizacji oraz osoby odpowiedzialne. Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny podlega monitorowaniu, okresowej ewaluacji i modyfikowaniu. Rodzice uczniów mają prawo do uczestniczenia w spotkaniach zespołu dotyczących ich dziecka i realizacji, w miarę możliwości, części indywidualnego programu edukacyjno- -terapeutycznego w domu. W procesie oceny i planowania działań powinien być uwzględniony również głos ucznia, adekwatnie do jego możliwości. W szkole organizuje się oddziały edukacyjno-terapeutyczne. O doborze uczniów do oddziałów decydują przede wszystkim ich potrzeby edukacyjne i możliwości psychofizyczne. Najważniejszym kryterium powinno być dobro ucznia i uzasadnione przekonanie, że są dla niego stworzone najkorzystniejsze warunki, które będą wspomagać jego rozwój. Wskazane jest elastyczne planowanie zajęć dostosowanych do aktualnego stanu emocjonalnego i zainteresowań ucznia. W związku z tym możliwe jest czasowe uczestniczenie ucznia w zajęciach innego zespołu klasowego lub w zajęciach rewalidacyjnych. Nauczyciele i specjaliści prowadzą zajęcia zgodnie z indywidualnym programem edukacyjno- -terapeutycznym, zachowując korelację treści nauczania, wychowania i profilaktyki. Czas zajęć i przerw należy dostosować do możliwości i potrzeb uczniów. Nauczyciele i specjaliści mają prawo doboru specjalistycznych metod i form pracy oraz środków dydaktycznych, kierując się ich sprawdzoną i przewidywaną skutecznością. Wszystkie, nawet niewielkie, postępy ucznia powinny być wzmacniane pozytywnie, natomiast brak postępów nie podlega wartościowaniu negatywnemu. Ocenianie bieżące funkcjonowania ucznia prowadzone jest podczas spotkań zespołu nauczycieli i specjalistów pracujących z jest nawiązanie współpracy z rodziną ucznia, włączanie jej w działalność prowadzoną na terenie szkoły, a także, w miarę możliwości, kontynuacja przez rodziców niektórych elementów tej działalności w domu ucznia i wspólna realizacja priorytetowych celów w edukacji ich jest udział rodziców w konsultacjach dotyczących funkcjonowania ucznia, wspieranie przez szkołę ich wysiłków w pracy z uczniem (zgodnie ze specyfiką rodziny, wyznawanymi przez nią wartościami i kultywowaną tradycją).Konieczna jest też taka organizacja działalności szkoły, która wspiera aktywność ucznia, likwiduje bariery utrudniające jego funkcjonowanie oraz przygotuje środowisko lokalne do przyjęcia i zaakceptowania ucznia i udzielania mu jest zapewnienie uczniom możliwości włączenia się w życie społeczności lokalnej oraz integracji społecznej z względu na specyficzny charakter edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, a także indywidualne tempo i zakres nauki każdego ucznia, osiągnięcia w poszczególnych sferach oddziaływań pedagogicznych i terapeutycznych są planowane indywidualnie. Dokonywana okresowo przez nauczycieli i specjalistów wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia umożliwia modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego i dostosowanie poziomu oczekiwanych osiągnięć ucznia do jego możliwości. Źródło: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. z 2017 r., poz. 356

zajęcia rozwijające komunikowanie się w szkole specjalnej